رمضان و «افتتاح»

دعاهاى فراوانى براى این ماه وارد شده است. تنها در كتاب «مفاتیح الجنان»، كه گلچینى از دعاهاى منقول از معصومین علیهم السلام است، دعاهاى بسیارى وارد شده است كه شاید ما در طول عمر خود موفق نگردیم، حتى براى یك بار، همه آنها را بخوانیم؛ چه رسد به دعاهاى دیگرى كه در كتابهاى بزرگ ادعیه، مانند «اقبال» سید بن طاووس و دیگر كتابهاى ادعیه نقل شده است؛ مثلاً، دعاهایى طولانى براى قرائت در بین نوافل ظهر و عصر ماه رمضان وارد شده است كه ما حتى به خواندن اصل آن نافله ها نیز كمتر موفق مى‌شویم تا چه رسد به دعاهاى آن. اگر گاهى نیز موفق شویم دعایى بخوانیم روح دعا یعنى حضور قلبى كه در هنگام خواندن دعا لازم است، در ما وجود ندارد.
یكى از دعاهاى بسیار مناسب و پرمحتوا، كه براى قرائت در شبهاى این ماه وارد شده، «دعاى افتتاح»1است. این دعا از مضامینى عالى برخوردار مى‌باشد و مطالب آن به گونه اى است كه به داعى مى‌آموزد كه در هنگام دعا، چه آدابى را باید رعایت كند و متوجه چه مسائلى باشد.

ستایش خدا، نقطه شروع

این دعاى شریف با حمد و ستایش الهى شروع مى‌شود:

اَللَّهُمَّ اِنّی اَفْتَتِحُ الثَّناءَ بِحَمْدِكَ …»

پروردگارا، ستایش را با حمد تو آغاز مى‌كنم.

در این جهان پرهیاهو موانع بسیارى در سر راه توجه به خدا وجود دارد. با اینكه تنها راه سعادت انسان، بندگى خدا و پرستش اوست و سایر چیزها در حكم مقدمه این حقیقت است، ولى جاى بسى تأسف است كه غالب مردم از این واقعیت غافل‌اند؛ به همه چیز توجه دارند به جز خدا و آنچه تكامل و سعادت واقعى انسان را تأمین مى‌كند.

با رسیدن رمضان؛ موانع توجه به خدا كاهش مى‌یابد و زمینه لازم براى دعا و عبادت فراهم مى‌گردد در این بهار دعا و عبادت مشتاقان به یاد معبود خویش زمزمه سر مى‌دهند. و با تمام وجود او را مى‌خواهند و مى‌خوانند. حال در این بهار، كه خداوند زمینه هاى لازم براى دعا و عبادت را براى ما فراهم آورده است دعا را چگونه شروع كنیم؟ برترین سخنى كه مى‌توان دعا را بدان شروع كرد ستایش خدا و حمد و ثنای اوست: اى خدایى كه همه چیز از توست؛ هر كه هر چه دارد تو به او عطا كرده اى. هر كس به هر كمالى رسیده به خواست تو بوده است. توفیق خواندن دعا را نیز تو باید عطا كنى. خدایا، دست ما را بگیر و به ما توفیق دعا مرحمت فرما. چه بسیار بندگانى كه در سراسر جهان از یاد تو غافل‌اند! پروردگارا، اگر دست ما را نگرفته بودى ما نیز در زمره غافلان بودیم. آنچه هست در پرتو توفیقات توست؛ «بِیَدِكَ الْخَیْرُ اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْء قَدیر» (1)

پس باید دعا را ابتدا با حمد و ستایش خدا شروع كرد كه توفیق توجّه به خود را به ما عطا فرموده است.

انتخاب راه صحیح و تأیید الهى

«وَاَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوابِ بِمَنِكَّ» ؛ تو با احسان خود، دیگران را به راه راست هدایت مى‌كنى و استوار میدارى.

اگر كسى توفیق یابد كه راه حق و صواب را بپیماید در واقع منّتى است كه خدا بر او نهاده و او را در این راه یارى رسانده است. این فراز از دعا اشاره دارد به اینكه گرچه انسان آزاد آفریده شده تا خود راه خوب و بد را انتخاب كند، ولى اگر راه صحیح را برگزید خدا او را تأیید مى‌كند. در حدیث قدسى آمده است:

«مَنْ تَقَرَّبَ اِلَىَّ شِبْراً تَقَرَّبْتُ اِلَیْهِ ذِراعاً» ؛(2)

هر كس یك وجب به من نزدیك شود من یك ذراع (= دو وجب) به او نزدیك مى‌شوم.

این لطف مضاعفى است از سوى خداوند كه هر كه راه او را انتخاب كند خدا او را تأیید مى‌نماید.

رحمت و غضب حكیمانه الهى

ممكن است این سؤال به ذهن خطور كند كه اگر خدا منبع همه خیرات و كمالات است و جز خیر و خوبى از او سر نمى‌زند پس چرا برخى بلاها و گرفتاریها و حتى عذابهاى اخروى نصیب بعضى از بندگان مى‌شود؟

حقیقت این است كه ما افعال الهى را با معیارها و مقیاسهایى كه ساخته و پرداخته ذهن و عقل ناقص مان مى‌سنجیم و انتظار داریم كه همانگونه كه ما فكر مى‌كنیم خدا با ما رفتار كند، در صورتى كه فكر و علم ما بسیار محدود و ناقص است؛

« وَ ما اُوتیتُمْ مِنَ العِلْمِ اِلاّ قَلیلاً» (3)

و جز اندكى از علم به شما داده نشده است.

تمام افعال الهى براساس حكمت و بهترین نظام ممكن استوار است، و از چند و چون و كمّ و كیف آن بى اطلاع ایم. در جایى كه خدا باید نسبت به بندگان خود عطوفت و رأفت داشته باشد، آن قدر رئوف و مهربان است كه فوق آن تصور نمى‌شود؛ اما گاهى محلى براى رأفت و رحمت وجود ندارد. در آنجا عظمت، جبروت و كبریاى الهى متجلى است.

1. آل عمران /26

2.محمد باقر مجلسى، بحارالانوار، ج 87، ص 190، روایت 5.

3. اسراء /85

منبع: سایت آیت الله مصباح یزدی

   سه شنبه 8 فروردین 1402نظر دهید »

اَلّلهُمَّ اِنّی اَفْتَتِحُ الثَّناءَ بِحَمْدِكَ وَاَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوابِ بِمَنِّكَ وَ اَیْقَنْتُ اَنَّكَ اَنْتَ اَرْحمُ الّراحمینَ فی مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَ الرَّحمَةِ وَ اَشَدُّ المُعاقِبینَ فی مَوْضِعِ النَّكالِ و النَّقِمَةِ وَ اَعْظَمُ المُتَجَبَّرِینَ فی مَوْضِعِ الكْبریاءِ وَالْعَظَمَةِ. اَلّلهُمَّ اَذِنْتَ لی فی دُعائِكَ وَ مَسْئَلَتِكَ فَاسْمَعْ یا سَمیعُ مِدْحَتی وَاَجِبْ یا رَحیمُ دَعْوَتى وَ اَقِلْ یا غَفُورُ عَثْرَتی.

پروردگارا، ستایش را با حمد تو آغاز مى‌كنم، در حالى كه تو با احسان خود، دیگران را در راه راست استوار میدارى و یقین دارم كه تو از همه مهربانان مهربانترى، در جاى بخشش و مهربانى و از همه كیفر دهندگان سخت گیرترى، در مقام عقاب و كیفر و بزرگترین جبارانى در جاى بزرگى و كبریایى. پروردگارا، به من اجازه دادى تو را بخوانم و از تو بخواهم؛ پس اى خداى شنوا، سپاس مرا بپذیر واى خداى مهربان خواسته ام را اجابت كن و اى خداى آمرزنده، از لغزشم در گذر.

رمضان فرصتى گرانبها
زندگى به سرعت در گذر است و انسان توجه ندارد كه چه سرمایه اى را از دست مى‌دهد. گاهى كه موفق مى‌شود گذشته هاى خود را مرور كند مى‌بیند كه روزگارى از او گذشته، نیروهایى صرف كرده و تلاشهایى انجام داده است، ولى چیزى به دست نیاورده است.

در طول سال، پیوسته به دنبال به دست آوردن فرصتى هستیم تا درباره زندگى خود و آغاز و انجام آن بیندیشیم مسیرى را انتخاب كنیم كه زندگى ابدى را براى ما رقم زند؛ اما كمتر چنین فرصتى به دست مى‌آوریم. شاید بهترین اوقاتى كه مى‌توان براى این منظور از آن استفاده كرد «ماه مبارك رمضان» باشد. همواره، به خود وعده مى‌دهیم تا ماه رمضان فرا رسد و بهتر از سایر اوقات به عبادت بپردازیم، از دنیا و دنیا پرستى تا حدى چشم بپوشیم و به سوى خدا برویم و بیندیشیم كه كیستیم، از كجا آمده ایم، به كجا مى‌رویم و در این سرا چه باید بكنیم.

سرانجام، انتظار پایان مى‌پذیرد و ماه رمضان از راه مى‌رسد، اما شیطان مى‌كوشد تا چون گذشته، انسان نتواند از این اوقات شریف و لحظات گران بها استفاده كند و به توفیقات الهى دست یابد. همه جا دست پیدا و پنهان او در كار است تا انگیزه انسان به اغراض نفسانى و دنیوى آلوده شود و دعا، مناجات و عبادت او با سنگینى و كسالت توأم گردد و حال راز و نیاز از او سلب شود. در این كشمكش و تضاد بین عوامل الهى و عوامل نفسانى و شیطانى، انسان باید از خدا توفیق بخواهد و فرصتهاى پیش آمده را مغتنم بشمرد و عبادت و دعا را به اوقات دیگر موكول نكند. باید تلاش نماید هر قدر كه ممكن است گامى مثبت در مسیر تكامل خود بردارد و به خدا نزدیك شود. یكى از اعمالى كه در ماه مبارك رمضان 

بسیار به آن سفارش شده و این ماه بهار آن است، دعا و مناجات است. رمضان و دعا پیوندى ناگسستنى با یكدیگر دارند.

چگونه رمضان را غنیمت بشماریم؟
براى اینكه بهتر بتوانیم از اوقات این ماه پربركت استفاده كنیم، ابتدا، باید از خود دعا كمك بگیریم؛ یعنى باید از خدا بخواهیم كه به ما توفیق راز و نیاز عطا فرماید البته ما نیز باید در حد توان خود تلاش كنیم تا حال عبادت و توفیق آن را به دست آوریم؛ سعى كنیم در این ماه قدرى از كارهاى روزانه كم كنیم و بخشى از وقت خود را به دعا و عبادت اختصاص دهیم. باید در وضع خواب و خوراك دقت كنیم؛ خواب و خوراك ما به گونه اى نباشد كه موجب كسالت و سنگینى شود. باید برنامه غذایى خود را به گونه اى تنظیم نماییم كه بتوانیم روزه بگیریم و در عین حال، به انجام وظایف ماه رمضان و عبادت نیزموفق گردیم. مصرف غذاى مورد نیاز غیر از پرخورى است؛ اوقات خواب را نیز باید به گونه اى تنظیم نماییم كه در وقت عبادت، نشاط داشته باشیم، نه اینكه كار مستمر روزانه در جاى خود باشد و توقع داشته باشیم كه در عبادت سحر نیز حالى داشته باشیم.

توجه به حقیقت دعا


مناسب است قبل از خواندن دعا اندكى فكر كنیم كه كیستیم، مى‌خواهیم با چه كسى روبرو بشویم، دعا یعنى چه. این چه مقام ارزشمندى است كه انسان به تكلم و راز و نیاز با خداى خود موفق شود! لازم است در مضامین 

دعا دقت كنیم و دست كم، پیش از خواندن دعا، در ترجمه فارسى آن تأمّل نماییم تا از مضامین آنچه مى‌خوانیم اجمالا آگاه باشیم و صرفا تلفظ مشتى الفاظ عربى نباشد، به طورى كه نفهمیم چه مى‌گوییم و چه مى‌خوانیم. در دعاهایى كه از اهل بیت علیهم السلام نقل شده، مضامین عالى و بلندى نهفته است كه اگر حال دعا و مناجات نیز مطرح نباشد مطالعه آنها بسیار ارزنده است. بنابراین، بجاست كسانى كه با زبان عربى آشنایى ندارند پیش از شروع به خواندن دعا، بخصوص دعاهایى كه براى این ماه وارد شده است، ترجمه فارسى آن را مطالعه كنند و از مضامین آن مطلع گردند.

اندیشیدن در محتواى دعا، پیش از خواندن آن، موجب مى‌گردد كه بهتر بتوانیم از آن استفاده كنیم. استفاده از دعا نسبت به افراد گوناگون داراى چنان اختلاف مراتبى است كه براى ما قابل درك نیست. دعایى كه صرف خواندن الفاظ باشد و حداكثر تلفظ صحیح حروف آن مراعات شود با دعایى كه به مضامین آن نیز توجه مى‌شود و حال انسان هم در هنگام دعا مساعد باشد بسیار متفاوت است، آنچنان كه قابل توصیف نیست. چه بسا، دو نفر دعایى را مى‌خوانند و هر دو آداب ظاهرى آن، مانند با وضو بودن، روبه قبله نشستن، مؤدّب بودن و امثال آن، را رعایت مى‌كنند، ولى استفاده اى كه این دو از دعا مى‌برند ممكن است چنان متفاوت باشد كه ما نتوانیم اختلاف آن را تصور كنیم. پس استفاده از دعا به حال انسان و توجهات قلبى او نسبت به خداى متعال و صفات او، بخصوص صفاتى كه در دعا به آنها اشاره شده، بستگى دارد.

 

منبع: سایت آیت الله مصباح یزدی(ره)

   دوشنبه 7 فروردین 1402نظر دهید »

بانو مجتهده امین یکی از سالکان الی الله بود که حدود ۴۰ سال قبل از دنیا رفت .اویک زن روحانی مطابق قرآن بود.

ایشان تالیفات و شاگردان بسیاری از خانم ها داشت.

او می گفت: هیچ ریاضت نفسی برای زن مانند خانه داری نیست .لذا بهترین خانه داری ها را می کرد.

دائماً می گفت: زن از خانه شوهر به بهشت می رود یا از خانه شوهر به جهنم می رود.

بانو امین چشم برزخی داشتند ، خیلی از اولیای خدا از جمله آیت الله ناصری این را گواهی دادند.

حکایت معروفی است که ایشان را در خواب در بهشت دیدند و پرسیدند:

آنجا چه چیز بیشتر به درد می خورد؟

ایشان در پاسخ گفتند:

اگر می دانستم صلوات چه گنجی ست که تمام عمر صلوات می فرستادم.

پاورقی کتاب بابا سعید - گروه فرهنگی ابراهیم هادی- صفحه ۹۰

   جمعه 26 اسفند 1401نظر دهید »

ماه شعبان از آن جهت حائز اهمیت است که فرصتی روحی و معنوی جهت آمادگی برای ورود به باارزش‌ترین ماه سال یعنی ماه مبارک رمضان فراهم می‌کند، حال به تدریج به روزهای پایانی ماه شعبان نزدیک می‌شویم، ماهی که بسیار می‌توانستیم از آن بهره ببریم و به مهمانی خداوند برویم. به همین مناسبت به توصیه‌هایی از حضرت امام رضا (ع) برای روزهای پایانی ماه شعبان اشاره می‌کنیم، به امید آنکه در واپسین روزها و شب‌های مبارک ماه شعبان توشه‌ای پُر برای ماه رمضان ماه همانی خدا برگیریم.
 
ابَوُالصّلت هَروی روایت کرده است که در جمعه آخر ماه شعبان به خدمت حضرت امام رضا (ع) رفتم. حضرت فرمود: ای ابوالصَّلْت! بیشتر ماه شعبان رفت و این جمعه آخر آن است، پس جبران کن کوتاهی‌هایی را که در ایّام گذشته این ماه کردی، در آن چه از این ماه مانده است. بر تو باد به انجام آنچه به حال تو مفید است، دعا، استغفار و تلاوت قرآن را افزون کن و به سوی خدا از گناهان خود توبه کن تا وقتی ماه مبارک فرا رسید، خود را برای خدا خالص کرده باشی. امانتی بر گردن خود باقی مگذار مگر آنکه آن را ادا کنی و نیز در دلت کینه هیچ مؤمنی نباشد مگر اینکه آن را از دل بیرون کنی. تقوای الهی را پیشه کن و در پنهان و آشکار امور خود بر خدا توکل کن زیرا هرکه بر خدا توکّل کند خدا او را بس است. و بسیار بخوان در بقیّه این ماه این دعا را: «اللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنا فیما مَضی مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فیما بَقِیَ مِنْهُ؛ (خدایا اگر در آن قسمت از ماه شعبان که گذشته ما را نیامرزیده‌ای در آن قسمت که از این ماه مانده بیامرزمان». به درستی که حقّ تعالی در این ماه، بنده های بسیاری را از آتش جهنّم به حرمت ماه مبارک رمضان آزاشد می‌گرداند.

* متن کامل روایت: «عَنْ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ صَالِحٍ الْهَرَوِیِّ قَالَ دَخَلْتُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا (ع) فِی آخِرِ جُمُعَةٍ مِنْ شَعْبَانَ فَقَالَ لِی: یَا أَبَا الصَّلْتِ إِنَّ شَعْبَانَ قَدْ مَضَی أَکْثَرُهُ وَ هَذَا آخِرُ جُمُعَةٍ مِنْهُ فَتَدَارَکْ فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ تَقْصِیرَکَ فِیمَا مَضَی مِنْهُ وَ عَلَیْکَ بِالْإِقْبَالِ عَلَی مَا یَعْنِیکَ وَ تَرْکِ مَا لَا یَعْنِیکَ وَ أَکْثِرْ مِنَ الدُّعَاءِ وَ الِاسْتِغْفَارِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ تُبْ إِلَی اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکَ لِیُقْبِلَ شَهْرُ اللَّهِ إِلَیْکَ وَ أَنْتَ مُخْلِصٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا تَدَعَنَّ أَمَانَةً فِی عُنُقِکَ إِلَّا أَدَّیْتَهَا وَ لَا فِی قَلْبِکَ حِقْداً عَلَی مُؤْمِنٍ إِلَّا نَزَعْتَهُ وَ لَا ذَنْباً أَنْتَ مُرْتَکِبُهُ إِلَّا قَلَعْتَ عَنْهُ وَ اتَّقِ اللَّهَ وَ تَوَکَّلْ عَلَیْهِ فِی سِرِّ أَمْرِکَ وَ عَلَانِیَتِکَ وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدْراً وَ أَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ فِیمَا بَقِیَ مِنْ هَذَا الشَّهْرِ اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَکُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِی مَا مَضَی مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یُعْتِقُ فِی هَذَا الشَّهْرِ رِقَاباً مِنَ النَّارِ لِحُرْمَةِ شَهْرِ رَمَضَان»‏.

 

(منبع: عیون اخبار الرضا، ج 2، ص  51)
 
 
 

   جمعه 26 اسفند 1401نظر دهید »

ماه رمضان بهار عبادت است همان طوری که بهار در جسم انسان نشاط به وجود می‏آورد در ماه رمضان هم انسان باید بر اثر عبادت نشاط روحی پیدا کند و این میسر نیست مگر اینکه انسان قبلا آمادگی پیدا کند و این آمادگی در درجه اول توبه است.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی در یادداشتی به تبیین آداب ورود به ماه مبارک رمضان و آثار و برکات این ماه با عظمت پرداخته اند که به این شرح است:

در فرهنگ اسلامی و روایات پیشوایان دین، برای مناسبت ‏های ماه های قمری، آداب و اعمالی نقل شده است؛[۱] آداب و اعمالی برای آغاز هر ماه که پیوند خلق با خالق را محکم می‏کند، یاد خدا را در خاطره ‏ها زنده نگه می‏دارد، و انسان را در پناه قدرت لایزال او قرار می‏ دهد؛ به یقین این توجه، سبب حل بسیاری از مشکلات و دفع بلاها و آفات خواهد شد.[۲]

در این میان در تمام سال، ماهی به عظمت ماه پربرکت رمضان نیست؛[۳] ماه ضیافت و میهمانی خدا، که بهترین پذیرایی خداوند مهربان در این ماه پربرکت، همان «قرآن مجید» است که در این ماه نازل شده و چه ضیافتی بالاتر از این که میزبان، برای میهمانان خویش کتابی فرو فرستد که تمام سعادت بشر در آن باشد.[۴]

از سوی دیگر، ماهی است که شب قدر در آن واقع شده، شبی که مقدرات یکسال انسان ها بر حسب شایستگی‏ ها و لیاقت ‏هایشان تعیین می‏گردد و عبادت آن برتر از عبادت هزار ماه است![۵]

هم چنین، بهار عبادت و ماه تعلیم و تربیت، ماه طهارت و پاکی، و ماه تقوا و خودسازی است؛ ماهی که مراحل قرب‏ الهی و سیر و سلوک الی‏ الله را با گام‏ های سریع و استوار می‏ توان پیمود.[۶]

لذا ماه مبارک رمضان‏، از جمله گوهرهای بسیار با ارزشی است که بهره‏ گیری صحیح از آن؛ از جمله ورود در آن ماه، مرهون شناخت و معرفت کافی آن است.

بدون آمادگی نمی‏ توان به استقبال ماه مبارک رمضان رفت؛[۷] همیشه در ضیافت و مهمانی هم میزبان باید آماده باشد و هم میهمان، میزبان باید وسایل پذیرایی را آماده کند و میهمان باید از نظر لباس و نظافت خود را آماده کند. خداوند که میزبان ما در این ماه است چون رحمتش عام و بی‏ پایان است همیشه آماده پذیرایی می‏ باشد، و این ما هستیم که برای ورود در این ضیافت،[۸] و بهره ‏مندی هرچه بیشتر از این فرصت گران بها، باید خویشتن را با آداب‏ و مقدماتی که بعضاً در روایات نیز آمده است، آماده کنیم.

ورود به رمضان نیازمند توبه و استغفار
ماه رمضان بهار عبادت است همان طوری که بهار در جسم انسان نشاط به وجود می‏آورد در ماه رمضان هم انسان باید بر اثر عبادت نشاط روحی پیدا کند و این میسر نیست مگر اینکه انسان قبلا آمادگی پیدا کند و این آمادگی در درجه اول توبه است.[۹] لذا باید در روزهای آخر ماه شعبان بسیار استغفار کنیم تا نشاط عبادت بیابیم.[۱۰]

در خطبه ‏ای از پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) که در آخرین جمعه ماه شعبان درباره ماه رمضان‏ ایراد فرمودند، چنین می‏ خوانیم: «أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفارِکم‏…؛ ای مردم روان ها و نفس های شما درگرو اعمال شما است، پس با استغفار و توبه رهایشان کنید…».[۱۱]

آری نفس ما و حرّیت آن در گرو اعمال ما است، اعمال زشت و گناهان ما غل و زنجیرهای دست و پای نفس ما هستند که با استغفار باز می‏شوند و نفس آزاد می‏ گردد.[۱۲]

بی شک آن سفارش مهم نبوی، خطاب به همه است، وقتی انسان هر گناهی که رسید انجام می‏ دهد در نهایت به خود وعده می‏ دهد وقتی ماه رمضان‏ آمد توبه می‏ کنم، این به تأخیر انداختن، از حیله ‏های شیطان و نفس است. در حالی که اگر کسی به میهمانی و ضیافت الهی می‏ رود باید اول خود را شست‏ و شو دهد و لباس تمیز بر تن کند، آن‏گاه در میهمانی آن شخص بزرگ قدم بگذارد، نه اینکه با لباس آلوده در آن شرکت جوید.[۱۳]

ثواب روزه سه روز آخر ماه شعبان
 از امام صادق علیه السلام نقل شده است که هر کس سه روز از آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به ماه مبارک رمضان‏ متصل سازد، خداوند متعال ثواب روزه دو ماه متوالی را برای او بنویسد.[۱۴]

توصیه های امام رضا (علیه السلام) برای جمعه آخر ماه شعبان
اباصلت هروی می‏گوید: جمعه آخر ماه شعبان خدمت امام رضا علیه السلام رسیدم. حضرت فرمود: ای اباصلت! اکثر ماه شعبان رفت و امروز جمعه آخر ماه است، پس تقصیر ها و کوتاهی‏ های گذشته را در بقیه این ماه جبران کن، و به آنچه برای تو سودمند است روی آور؛ بسیار دعا کن و استغفار نما و قرآن را بسیار تلاوت کن و از گناهان خود توبه نما، تا وقتی که ماه رمضان‏ داخل می‏شود، خود را برای خدا خالص ساخته باشی و هر دین و امانتی بر عهده داری، ادا کن و کینه هر کس که در دل داری بیرون نما و گناهانی را که انجام می‏دادی ترک کن و از خدا بترس و در امور پنهان و آشکار خود بر خدا توکل نما، که هر کس بر خدا توکل کند، خداوند امور او را کفایت می‏نماید، و در بقیه این ماه این دعا را بسیار بخوان: «اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنا فیما مَضی مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فیما بَقِیَ مِنْهُ؛ بار خدایا، اگر مرا در روزهای سپری شده از شعبان نیامرزیده ‏ای در باقیمانده آن مرا بیامرز».[۱۵]

امام علیه السلام در ادامه فرمود: خداوند به احترام و عظمت ماه مبارک رمضان، بنده‏ های بسیاری را در ماه شعبان از آتش جهنم آزاد می‏ گرداند.[۱۶]

کینه زدایی، مقدمه ورود به ماه رمضان
از جملۀ آمادگی ها برای ورود به ماه مبارک رمضان این است که روح و قلبمان را صفا دهیم و کینه ‏ها و حسادت ‏ها و غل و غش ‏ها را از روحمان بزداییم.[۱۷]

 پیامر اکرم صلی الله علیه و آله در ادامه خطبه شعبانیه حضرت شرایط دعا کردن را بیان می‏فرمایند: «فاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صادِقَةٍ وقُلوبٍ طاهِرَة؛ پس، از پروردگار خویش با نیّات راستین و با دل های پاک بخواهید». یعنی باید قلب که محل نیت انسان است از کینه ‏ها و رذایل اخلاقی پاک باشد.[۱۸]

بی شک همان گونه که دوست داریم اگر خطایی کردیم عذرمان را بپذیرند، باید نسبت به دیگران نیز چنین باشیم، و عذر تقصیرشان را پذیرا باشیم. عجیب است که در مظان اجابت دعا، انتظار داریم خداوند متعال تمام گناهان و خطاهای ما را بخشیده، و قلم عفو بر جرائم اعمالمان بکشد، اما نسبت به خطای دیگران، گاه سال ها کینه‏ آن را در سینه نگه می‏داریم، و به هیچ وجه حاضر به بخشیدن او نیستیم.[۱۹]

طهارت و پاکی، شرط ورود به ماه رمضان
برای ورود در ماه رمضان باید در ماه شعبان آماده شد؛ چنانکه رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده است: «هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّهِ؛ ماهی که در آن شما را به مهمانی خدا دعوت کرده اند».‏[۲۰]

حال انسانی که به مهمانی خداوند دعوت شد، با لباس پاک وارد آن می‏شود نه اینکه با لباس کثیف وارد مهمانی شود و در آنجا لباس کثیف را بیرون بیاورد و بشوید. باید با لباس تقوا و پاکی وارد ماه رمضان شد تا از فیوضات آن بهره‏مند شد؛ ان شاء الله.[۲۱]

توصیه پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) برای آخرین جمعه شعبان
از روایات استفاده می‏شود که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در اواخر ماه شعبان مردم را هشدار می‏داد و آماده می ‏کرد،[۲۲]از جمله در آخرین جمعه ماه شعبان که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله برای آماده ساختن یاران خود جهت استقبال از ماه مبارک رمضان خطبه ‏ای خواند و اهمیت این ماه را چنین گوشزد نمود:

 «ای مردم! ماه خدا با برکت، آمرزش و رحمت به سوی شما رو می‏آورد.این ماه برترین ماه ها است. روز های آن برتر از روزهای دیگر، و شب های آن بهترین شب ها است، لحظات و ساعات این ماه بهترین ساعات است.

ماهی است که به میهمانی خدا دعوت شده ‏اید و از کسانی که مورد اکرام خدا هستند می‏باشید.

نفس های شما همچون تسبیح، خوابتان چون عبادت، اعمالتان مقبول، و دعایتان مستجاب است.

بنا بر این با نیت های خالص و دل های پاک از خداوند بخواهید تا شما را در روزه‏ داشتن و تلاوت قرآن در این ماه توفیق دهد، چرا که بدبخت کسی است که از آمرزش الهی در این ماه بزرگ محروم گردد.

با گرسنگی و تشنگی خویش در این ماه به یاد گرسنگی و تشنگی رستاخیز باشید، بر فقراء و بینوایان بخشش کنید، پیران خویش را گرامی دارید، به خردسالان رحمت آورید، پیوند خویشاوندی را محکم سازید.

زبان هایتان را از گناه باز دارید، چشمان خویش را از آنچه نگاه‏کردنش حلال نیست بپوشانید، گوش های خویش را از آنچه شنیدنش حرام است فرا گیرید بر یتیمان مردم شفقت و محبت کنید، تا با یتیمان شما چنین کنند…».[۲۳]

خودسازی، مهم ترین الزام در ورود به مهمانی خدا
گفتنی است مردم در مقابل ماه رمضان سه دسته هستند:[۲۴]

۱. کسانی که نه قبل از ماه رمضان خود را می ‏سازند و نه در ماه رمضان، مصداق این جمله می‏ شوند که رسول خدا صلی الله علیه و آله در جمعه آخر ماه شعبان فرمود: «فَإِنَّ الشَّقِی مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ, العظیم‏؛ براستی بدبخت کسی است که در این ماه بزرگ از آمرزش خدا محروم گردد».[۲۵]

۲. گروهی هستند که وقتی وارد ماه رمضان شدند خود را می ‏شویند و در حالی که پاک شده ‏اند از ماه رمضان خارج می‏ شوند.[۲۶]

۳. بندگان خاص خدایند که قبل از ماه رمضان خود را می‏ سازند و وارد ماه رمضان می‏ شوند و ماه رمضان آنها ماه راز و نیاز با خدا و ماه خلوت با محبوب است.[۲۷]

سخن آخر: (خوشبخت واقعی چه کسی است؟!)
از مجموع نکات مذکور به خوبی استفاده می‏ شود که این ماه، ماه تهذیب نفوس و خودسازی و آغاز یک دوره جدید سیر و سلوک الی الله است، خوشا به حال آنان که قدر و منزلت این ماه را بدانند و از آن بهره کافی بگیرند.[۲۸] زیرا خوشبخت و سعادتمند واقعی کسانی هستند که ارزش والای این ماه را بشناسند و از برکات بی‏ پایان آن بهره گیرند و مشکلات معنوی و مادی خود را به برکت روزه‏ ها و عبادات در این ماه حل کنند.[۲۹]

معبودا! اکنون که آخرین روز های ماه شعبان، و در آستانه ماه رحمت ماه رمضان‏ قرار داریم، همه ما را مشمول رحمت خاصت قرار داده،[۳۰] وتوفیق بندگی خالص و تسلیم مطلق در برابر فرمانت و تلاوت آیات قرآن مجیدت را به ما مرحمت فرما.[۳۱]

خداوندا! هر روز گوشه تازه ‏ای از آیات عظمتت را بما نشان ده تا تو را هر روز بهتر و بیشتر بشناسیم، و به شکر اینهمه مواهبی که نصیب ما کرده ‏ای بپردازیم.[۳۲]

بارالها! انبوهی از مشکلات جامعه اسلامی ما را فرا گرفته و دشمنان‏ در داخل و خارج سخت تلاشی می‏ کنند تا نور تو را خاموش سازند.[۳۳]ما را بر این دشمنان پیروز بگردان و آنها را که قابل هدایت نیستند در هم بشکن![۳۴]

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی makarem.ir

 منابع:

۱.کلیات مفاتیح نوین

۲. گفتار معصومین(علیهم السلام)

۳. تفسیر نمونه

 


[۱] کلیات مفاتیح نوین، ص۵۹۸.

[۲] همان، ص۵۹۵.

[۳] همان، ص۶۹۵.

[۴] والاترین بندگان، ص۱۱.

[۵] کلیات مفاتیح نوین، ص۶۹۵.

[۶] همان.

[۷] گفتار معصومین(ع)، ج‏۲، ص۱۲۲.

[۸] همان.

[۹] گفتار معصومین(ع)، ج‏۲، ص۱۲۲.

[۱۰] همان.

[۱۱]وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۲۲۷؛ (اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (خطبه متقین)، ج‏۲، ص۳۶).

[۱۲] اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (خطبه متقین)، ج‏۲ ، ص۳۶.

[۱۳] انوار هدایت، مجموعه مباحث اخلاقی، ص۹۷.

[۱۴] اقبال، صفحه ۷۲۳،( این روایت در زادالمعاد، صفحه ۸۱، از امام رضا علیه السلام نقل شده است)؛ (کلیات مفاتیح نوین، ص۶۹۱).

[۱۵] کلیات مفاتیح نوین، ص۶۹۲.

[۱۶]زاد المعاد، ص ۸۱ و ۸۲؛ (کلیات مفاتیح نوین، ص۶۹۲).

[۱۷] گفتار معصومین(ع)، ج‏۲، ص۱۲۲.

[۱۸] همان، ص۱۲۵.

[۱۹] از تو سوال می کنند(مجموعه سوالات قرآنی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله)، ص۷۹.

[۲۰] گفتار معصومین(ع)، ج‏۲، ص۱۲۱.

[۲۱] همان.

[۲۲] همان، ص۱۲۲.

[۲۳] تفسیر نمونه، ج‏۱، ص۶۳۶.

[۲۴] گفتار معصومین(ع)، ج‏۲، ص۱۲۰.

[۲۵] عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج ۱، ص ۲۳۰؛ روضة المتقین، ج ۳، ص ۲۷۷؛ اربعین شیخ بهایی، ص ۸۴؛ (گفتار معصومین(ع)، ج‏۲، ص۱۲۰).

[۲۶] گفتار معصومین(ع)، ج‏۲، ص۱۲۰.

[۲۷] همان، ص۱۲۱.

[۲۸] کلیات مفاتیح نوین، ص۶۲۴.

[۲۹] همان، ص۶۹۶.

[۳۰] تفسیر نمونه، ج‏۱۱، ص۴۶۶.

[۳۱] همان، ج‏۱۵، ص۵۷۷.

[۳۲] همان.

[۳۳] همان.

[۳۴] تفسیر نمونه ؛ ج‏۱۵ ؛ ص۵۷۷

   جمعه 26 اسفند 1401نظر دهید »

نماهنگ | روایت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از ساعات قبل از شهادت شهید باکری و مکالمه بی‌سیم او با #شهید_کاظمی، به همراه انتشار صوت آخرین مکالمه بیسیم شهید باکری و شهید کاظمی

 سالروز شهادت آقامهدی باکری

 

 

 

 


موضوعات: در محضر شهدا
   پنجشنبه 25 اسفند 1401نظر دهید »

همه معدودها محدودند!


اين گفتار حكيمانه هرچند با حكمت پيشين در يك عبارت ذكر نشده; ولى در واقع مكمل آن است. نخست مى فرمايد: «هرچيز كه شمرده مى شود سرانجام پايان مى گيرد»; (كُلُّ مَعْدُود مُنْقَض).
اين اشاره به قانون كلى فلسفى است كه هرچيز تحت عدد در آيد محدود است و هرچه محدود است پايان پذير است و از آنجا كه عمر انسان ها تحت عدد قرار مى گيرند; مثلا مى گوييم: عمر شصت ساله، يا هشتاد ساله. مفهومش اين است كه هر ساعتى كه بر انسان مى گذرد تدريجا از آن كاسته مى شود و اين سرمايه به سرعت رو به فنا مى رود و مهم اين است كه گذشتن و كاستن آن در اختيار ما نيست چه بخواهيم، چه نخواهيم به سرعت در حال عبور است.
آن گاه در ادامه مى فرمايد: «و آنچه مورد انتظار است سرانجام فرا مى رسد»; (وَكُلُّ مُتَوَقَّع آت).
منظور از «متوقَّع» امورى است كه به طور قطع مى دانيم در آينده رخ مى دهد; مانند مرگ و پايان زندگى و قيام قيامت. اشاره به اين كه كسى كه به اين امور آگاه است بايد توجه داشته باشد كه روزى مرگ دامان او را مى گيرد و روزى در دادگاه عدل الهى حضور مى يابد. به همين دليل در تفسير آيه شريفه (وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتّى يَأْتِيَكَ الْيَقينُ) يقين را به مرگ تفسير كرده اند.(1)
آنچه امام در دو جمله بالا بیان فرموده در واقع اشاره به دنیاى فانى و گذاران است; دنیایى که عمرش در برابر جهان آخرت بسیار ناچیز است، همان گونه که در حدیثى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «مَا الدُّنْیَا فِی الاْخِرَةِ إِلاَّ مِثْلُ مَا یَجْعَلُ أَحَدُکُمْ إِصْبَعَهُ فِی الْیَمِّ فَلْیَنْظُرْ بِمَ یَرْجِعُ; عمر دنیا در برابر آخرت مانند این است که یکى از شما انگشت خود را در دریایى فرو کند (و سپس بیرون آورد) در این حال نگاه کند ببیند چه اندازه از آب دریا بر انگشت او باقى مانده».(2) این هشدارى است به همه دنیا طلبان و آنها که به آخرت و زندگى جاویدان پشت کرده اند تا بدانند چه چیز به دست مى آوردند و چه چیز را از دست مى دهند.(3)
*****
پی نوشت:
(1). حجر، آیه 99.
(2). بحارالانوار، ج 70، ص 119، ح 111.
(3). سند گفتار حکیمانه: در کتاب غررالحکم این گفتار پربار با تفاوت روشنى نقل شده است بدین صورت: «کُلُّ مَعْدود مُنْتَقَص کُلُّ سُرور مُنْقَض کُلُّ جَمْع إلى شَتات کُلُّ مُتَوَقِّع آت». این تفاوت آشکار نشان مى دهد که صاحب غررالحکم آن را از منبع دیگرى گرفته و احتمالا کلام امام همان گونه بوده که در غررالحکم آمده است و مرحوم سیّد رضى آنچه را حکمت بالا آمده از آن گزینش کرده است. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 59). در خطبه 103 نیز این جمله مطابق آنچه در نهج البلاغه است ذکر شده است. و در کتاب تمام نهج البلاغه این جمله قریب به آنچه در غررالحکم آمده ذکر شده است. (تمام نهج البلاغه، ص 569).

   سه شنبه 23 اسفند 1401نظر دهید »

1 3 4 5 ...6 ...7 8 9 10 11 12 ... 139

 << < فروردین 1403 > >>
شن یک دو سه چهار پنج جم
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
جستجو
ذکر ایام هفته
آمار
  • امروز: 45
  • دیروز: 62
  • 7 روز قبل: 515
  • 1 ماه قبل: 2292
  • کل بازدیدها: 163267
نماز حاجت