مدرسه علمیه زینبیه کرج (سطح 2)

” وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا ” (اسراء آیه79)

و پاسی از شب را به قرائت قرآن و اقامه نماز بیدار باش . این وظیفه اي افزون براي تو

است ، امید است که پروردگارت تو را به جایگاهی پسندیده ( و در خور ستايش ) برانگیزد.

این دستوری است که خداوند به پیامبرشداده تا بیشتر ازشب را و همچنین برای دیگران

است تا قسمتی از شب را بیدار و به عبادت خدا بپردازند.

نکاتی چند :

1.ما باید در شب بخوابیم سپس قسمتی یا قسمتی هایی از آن را بیدار شویم(فتهجد به)

2.در این آیه خداوند به ما دستور داده است که در شب حقیقتا کمی بیدار شویم نه اینکه

خواب آلوده باشیم.(فتهجد به)

3.این یک نفع ویژه ای برای ما دارد. مثال بهوسیله نماز شب در نیمه شب) (نافله لک)

4.چرا که خداوندمی خواهد ما را به جایگاهی ستوده مهیا کند.اگر ما حتی قسمتی از

نیمه شب را حقیقتا بیدار شویم اما ما را به آن جایگاه ویژهو ارزشمند می رساند ان شا الله

عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا “

کرسی آزاداندیشی با موضوع ” حدود و ثغور اطاعت‌پذیری زنان در محیط خانواده وارتباط آن با

عصرظهور ” در مدرسه علمیه زینبیه برگزار گردید .

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه زینبیه، کرسی آزاداندیشی با موضوع” حدود و

ثغور اطاعت‌پذیری زنان در محیط خانواده و ارتباط آن با عصر ظهور “  در تاریخ18/2/95  با حضور

دکتر محمدجعفر غفرانی  ، سرکار خانم موسوی و سرکار خانم سلیمانی پور  در این مدرسه

برگزار گردید .

استاد غفرانی به عنوان استاد ارائه کننده بحث صحبت هایشان را با توجه به فلسفه بعثت

اطاعت پذیری از پروردگار آغاز کردند . ایشان فلسفه بعثت اطاعت پذیری را طبق ایات 54 و

55 سوره نور تبیین کردند .

در ادامه ایشان اقسام اطاعت را نام و تشریحکردند که اطاعت بر دو قسم است اطاعت

تکوینی و اطاعت تشریعی .

در اطاعت تشریعی مخلوق مختار با اطاعت از منصوبین خداوند به بارگاه الهی شرفیاب

می شود.

منصوبین الهی طبق آیات قران برای بانوان 6 مورد است .عقل پیامبران پیامبرخاتم اولی الامر

و همسر طبق آیه 34 سوره نساء . البته این طاعت طبق فتاوای تمامیمراجع در دو مورد

محدود است :1-خروج از منزل 2-تمکین و تمتع

در حین ارائه مباحث از سوی استاد غفرانی سرکار خانم موسوی به عنوان استادمنتقد مواردی

را متذکر شدند ایشان حدود اطاعت پذیری از همسری غیرمتشرع را نیازمند تبیین بیشتر

دانستند .

در برخی روایات از مجالست با افرادی نهی شده است مانند نادان، دروغگو و… در مواردی

که همسر مبتلا به این رذائل است تبعیت زن از همسر لزومی ندارد همچنین ایشان سعة

وجودی همة بانوان در برابر ناملایماتزندگی را به یک میزان ندانستند ، طبق آیه لایکلف الله

نفسا الا وسعها، گاه تحمل طرف مقابل منجر به مشکلاتی برای زن می‌شود و در برخی 

موارد، صبر و تحمل همسر را بر رفتارهای غیرمنطقی اش جری تر می کند و در واقع نوعی

معاونت در ظلم است.

در پایان دبیر جلسه سرکار خانم سلیمانی پور  به جمع بندی مباحث پرداختند .

ارزش و مقام معلم

شرافت و مرتبت معلم زمانی اهمیت دارد كه بتواند شان خداوند و پیامبران را در وجود

خود محقق سازد و پیوند انسان به هدف متعالی خلقت یعنی عبادت را برقرار سازد.

لذا در این تعریف شهید مرتضی مطهری یكی از آن معلمان راستین است كه اولاً با

نگاه تركیبی به همه معارف بشری نظر می كند و ثانیا تمامی تلاشهای علمی و

عملی را مقدمه ای برای عبادت می داند و در این راه به مرحله سوم دینداری راه

می یابد و با شهادت، عبادت عملی و علمی خود را كامل می سازد. خداوند را می

خوانیم كه او رابا سالار و سرور شهیدان امام حسین (ع) محشور سازد.
هنر معلمی:
معلمی شغل و حرفه نیست، بلکه ذوق و هنر توانمندی است معلمی در قرآن به

عنوان جلوه ای از قدرت لایزال الهی نخست ویژه ذات مقدس خداوند تبارک و تعالی

است. در نخستین آیات قرآن که بر قلب مبارک پیغمبر اکرم (ص) نازل شد، به این

هنر خداوند اشاره شده است:

اقرا باسم ربک الذی خلق، خلق الانسان من علق، اقرأ و ربک الاکرم، الذی علم

بالقلم، علم الانسان ما لم یعلم. (علق: ۱ـ ۵)

بخوان به نام پروردگارت که جهانیان را آفرید. انسان را از خون بسته سرشت بخوان

! و پروردگارت کریمترین است همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که

نمی دانست.

در این آیات خداوند، خود را «معلم» می خواند و جالب این که معلم بودن خود را

بعد از آفرینش پیچیده ترین و بهترین شاهکار خلقت، یعنی انسان آورده است.

مقام معلم بودن خدا، بعد از آفرینش قرارداد. نوعی انسانی را که هیچ نمی دانست،

به وسیله قلم آموزش داد که این از اوج خلاقیت و هنر شگفت خداوند در امر آفرینش

حکایت دارد:

چو قاف قدرتش دَم بر قلم زد هزاران نقش بر لوح عدم زد

از این رو، می توان گفت که هنر شگفت معلمی از آن خداوند عالم است.

 شهید ثانی رحمت الله درباره هنر معلمی خداوند می فرماید:

خداوند از آن جهت به وصف (اکرمیت) و نامحدود بودن کرامتش، توصیف شد که علم

و دانش را به بشر ارزانی داشته است. اگر هر مزیت دیگری، جز علم و دانش، معیار

فضیلت به شمار می رفت، شایسته بود همان مزیت با وصف (اکرمیت) در ضمن این

آیات همراه و هم پا گردد و آن مزیت به عنوان معیار کرامت نامحدود خداوند به شمار

آید. کرامت الهی در این آیات با تعبیر «الاکرام» بیان شده است. چنین تعبیری می

فهماند که عالی ترین نوع کرامت پروردگار نسبت به انسان با والاترین مقام و جایگاه

او، یعنی علم و دانش هم طراز است.به همین جهت امام خمینی (ره) می فرمود:

معلم اول خدای تبارک و تعالی است ….. به وسیله وحی؛ مردم را دعوت می کند

به نورانیت؛ دعوت می کند به محبت؛ دعوت می کند به مراتب کمالی که از برای

انسان است.

داستانی زیبا از رابطه شاگرد و معلم:

بهترین نوع این رابطه که سرشار از ادب و فروتنی است، در داستان حضرت موسی

(ع) به عنوان شاگرد و حضرت خضر (ع) در مقام معلم ـ نمود دارد. موسی (ع) مأمور

شد تا از بنده ای صالح به نام خضر (ع) کسب علم کند. قرآن آغاز گفت و گوی این

معلم و شاگرد را این چنین بیان می کند:

قال له موسی هل اتبعک علی ان تعلمن مما علمت رشداً * قال انک لن تستطیع

معی صبراً * و کیف تصبر علی ما لم تحط به خبراً * قال ستجدنی ان شاء الله صابراً

و لا اعصی لک امراً * قال فان اتبعتنی فلا تسئلنی عن شی ءٍ حتی احدث لک منه

ذکراً. (کهف: ۶۶ ـ ۷۰)

موسی به او گفت: «آیا از تو پیروی کنم تا از آنچه به تو تعلیم داده شده که مایه

رشد است به من بیاموزی؟ گفت : «تو هرگز هم پای من نمی توانی صبر کنی

و چگونه در مورد چیزهایی که از آن شناخت نداری، شکیبایی می کنی؟» گفت:

«اگر خدا بخواهد، مرا شکیبا خواهی یافت و در هیچ کاری نافرمانی تو نمی کنم».

گفت: اگر به دنبال من آمدی، چیزی از من مپرس تا خودم از آن با تو سخن بگویم.»

معلم در کلام امام خمینی (ره):

نقش معلم در جامعه، نقش انبیاست؛ انبیا هم معلم بشر هستند.

تمام ملت باید معلم باشند؛ فرزندان اسلام تمام افرادش معلم باید باشند و تمام

افرادش متعلم.

معلم در سخنان مقام معظم رهبری:

دست توانای معلم است که چشم انداز آینده ما را ترسیم می کند.

اگر می بینید که امیرمؤمنان، مولای متقیان علی (ع) می فرماید: «من علمنی حرفاً

فقد صیرنی عبداً؛ هرکس چیزی به من بیاموزد، مرا غلام خویش کرده است.» این

بیان برای ما درس است تا معلمان، قدر خود را بدانند و تشخیص دهند که چقدر،

وجود آنها در سرنوشت یک ملت مؤثر است.

معلم در کلام استاد مطهری:

معلم باید نیروی فکری متعلم را پرورش دهد و او را به سوی استقلال رهنمون شود.

باید قوه ابتکار او را زنده کند؛ یعنی در واقع، کار معلم آتش گیره دادن است. فرق

است میان تنوری که شما بخواهید آتش از بیرون بیاورید و در آن بریزید تا آن را داغ

کنید و تنوری که در آن هیزم و چوب جمع است و شما فقط آتش گیره از خارج می

آورید و آن قدر زیر این چوب ها و هیزم ها قرار می دهید که اینها کم کم مشتعل شود.

زمين هيچ‌گاه از حجت الهي خالي نبوده است. همه مردم در هر عصر و زماني با

حجتي از حجت‌هاي الهي سروكار داشته‌اند و همچنين در روز قيامت هم هر امت

و گروهي به دنبال امامي كه آن را پذيرفته است خواهد رفت، اين حقيقتي است كه

قرآن كريم به ما ‌آموخته است.

يوم ندعُو كل اناس بامامهم: “روز قيامت” روزي است كه هر امتي را به امامش فرا

مي‌خوانيم. (سوره اسرا 71)

پس از آنجايي كه امر شناخت امام زمان عجل‌الله تعالي فرجه‌الشريف و ياري رساندن

به ايشان مهم‌ترين وظيفه در زندگي مردم در هر زماني بوده به صورتي كه پيامبر اكرم

(ص) مي‌فرمايند: «من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميته جاهليه: هر كسي بميرد

و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهليت مرده.»

ما هم بايد به دنبال شناخت اماممان و ياري‌رساني به آن حضرت باشيم.

در ادامه به شناخت ياران امام مهدي عجل‌الله و اعمالشان در زمان غيبت، وظايف

خودمان در اين دوران و حقوق حضرت بر ما از ديدگاه قرآن كريم خواهيم پرداخت.

قرآن كريم در سوره مائده، آيه 54 مي‌فرمايد: «پس به زودي خداوند گروهي را

مي‌آورد كه آنان را دوست مي‌دارد و ايشان هم دوستدار خدايند. در برابر مومنان

فروتن و در برابر كافران سرفرازند. در راه خدا جهاد مي‌كنند و از ملامت هيچ

سرزنش‌كننده‌اي نمي‌هراسند.»

ما براي رسيدن به اين درجات چه ويژگي‌هايي بايد داشته باشيم؟ ياران حضرت

مهدي عجل‌الله چه ويژگي‌هايي دارند؟

اولين ويژگي، عبادت و پارسايي: در اين مورد امام صادق(ع) مي‌فرمايند:

«آنان مرداني شب‌زنده‌دار هستند كه شب را به عبادت مي‌گذرانند و به هنگام

نماز زمزمه‌اي همچون صداي زنبور دارند.» (بحارالانوار)

دومين ويژگي، قدرت و تلاش: اميرالمومنين در اين مورد مي‌فرمايند: «اصحاب

مهدي جوان‌اند، سالخورده‌اي در ميان آنها نيست مگر به مقدار سرمه در چشم

و نمك در غذا.»  (الغيبه- شيخ طوسي)

سومين ويژگي، ايمان و بصيرت: امام صادق(ع) در اين مورد فرموده‌اند: «مومناني

كه خداوند، مهدي را در ميان آنها به پا مي‌دارد، افراد برگزيده و شايسته قضاوت

و حكومت و در دين فقيه هستند.»

همچنين دلبستگي و فرمانبرداري از امام مهدي(عج) از ديگر ويژگي‌هاي ياران

ايشان است. قرآن كريم كه وسيله هدايت خداوند براي هر كسي كه خود خداوند

بخواهد است، وظايفي براي ما در دوران غيبت مشخص و همچنين حقوق امام

مهدي بر ما را نيز بيان مي‌فرمايد:

…‌ان اشكر لي ولوالديك‌…: ‌سپاسگزار من و پدر و مادرت باش (سوره لقمان آیه 14)

مهربان‌ترين پدر دنيا از ابعاد گوناگون، حقوق فراواني به ما دارد كه توجه به آنها ما را در

انجام وظايف موفق مي‌كند. برخي از اين حقوق اين چنين‌اند:

حق پدري: پدر حقيقي هر زمان، امام و پيشواي الهي در آن روزگار است. چنان‌كه

پيامبر اكرم خود و اميرالمومنين را دو پدر امت معرفي نموده‌اند. (امالي شيخ صدوق)

امام رضا (ع) در اين مورد مي‌فرمايند:

«امام دوست سازگار و پدر دلسوز و برادر تني و مادر مهربان نسبت به فرزند كوچك

خويش است.» (كافي)

حق هدايت و تعليم: هدايت خداوند از سوی پيامبران و امامان به مردم جهان

مي‌رسد. از اين رو هادي و معلم الهي در زمان ما حضرت مهدي است. امام عصر

ارواحنا فداه همه حقوق يك معلم بر شاگرد و يك هادي بر هدايت‌ شده را بر

مومنان دارند. حق نعمت  و.‌.‌. نيز از ديگر حقوق امام مهدي (عج) نسبت بر ماست.

حال، با همه اين تفاسير وظيفه ما نسبت به اماممان در زمان غيبت اين حضرت

چيست؟ چه كارهايي منجي بشريت را شاد و چه كارهايي اين امام مهربان و

دلسوز را مي‌رنجاند؟ چگونه مي‌توانيم در برابر حقوقي كه پدر مهربانمان نسبت

به ما انجام مي‌دهد از ايشان سپاسگزاري کنیم؟

اي افراد باايمان، تقوا پيشه كنيد و با راستگويان همراه شويد. (سوره توبه، آيه 119)

وظيفه اول ما؛ محبت: قرآن كريم محبت وعلاقه‌مندي به اهل بيت پيامبر اكرم (ص)

را بر هر مسلماني واجب دانسته:

قل لا اسالكم عليه اجرا الا الموده في القربي (سوره شوري آیه 23)

يقيناً در عصر حاضر در بين وابستگان رسول خدا شخصيتي چون امام زمان (عج) وجود

ندارد كه از هر كس ديگر به آن حضرت نزديك‌تر باشد.

وظيفه دوم ما؛ دعا: هر كسي دوستدار امام زمان (عج) باشد تحمل غم هجران اين

حضرت در دوران غيبت براي او سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود، همچنين خود حضرت

فرموده‌اند: «براي تعجيل در ظهور، زياد دعا كنيد كه اين كثرت دعا، گشايش كار

شما خواهد بود.»

وظيفه سوم ما؛ انتظار: بزرگ‌ترين عمل و والاترين عبادتي كه براي ما در اين زمان

امكان‌پذير است انتظار ظهور آن امام مهربان است.

رسول خدا (ص) در همين رابطه فرموده‌اند: «بزرگ‌ترين عمل امت من، انتظار فرج

است [و سخت ترین کار نیز].»

وظيفه چهارم ما؛  پيوند: وظيفه هر شيعه در زمان غيبت اين است كه پيوند و محبت

خود را نسبت به امامش هميشه در دل داشته باشد و به امام خويش معتقد و به ياد

ايشان باشد. قرآن كريم با اشاره به اين مسئله مي‌فرمايد: «اي ايمان‌آورندگان! صبر

و استقامت كنيد و با يكديگر پيوستگي محكم داشته باشيد و پرهيزكار باشيد، اميد

است كه رستگار شويد.» (آل‌عمران آیه 200)

امام باقر(ع) اين آيه را اين گونه تفسير مي‌كنند: «بر انجام واجبات صبر پيشه كنيد و

در برابر دشمن شكيبا باشيد و با امامي كه چشم به راهش هستيد، پيوستگي

داشته باشيد.»

دوباره سرم در هوای شماست
تمام دلم سر سرای شماست

به سوی خدا رفتم و دیده ام
فقط رد پا رد پای شماست

خدا هم فقط از شما گفته است
گمانم خدا هم خدای شماست

گدایی برازنده ی ایل ماست
برازنده بودن برای شماست

ندارد تفاوت کجا میرسی
که هر انتها ابتدای شماست

خیالم از این و از آن راحت است
گره هام دست دعای شماست

مرا پای حیدر هلاکم کنید
به عشق رضا سینه چاکم کنید

دلی دارم و خانه زاد رضاست
فقط یاد دارد ز یاد رضاست

کم اینجا ندیده است برایش بد است
دلم مستحق زیاد رضاست

فقط می نویسد رضا تا ابد
و شکل خدا بی سواد رضاست

نجف،کربلا رفتم و گفته اند
که راهش دهید از بلاد رضاست

گره می خورد زندگی ام ولی
همین نا مُرادی مراد رضاست

به خود آیم و باز بینم سرم
روی خاک باب الجواد رضاست

جوادش در بسته را باز کرد
گره های من را رضا باز کرد

خبر را مسیح از مسیحا شنید
خبر را ز جبریل موسی شنید

اگر گوش تا گوش دل را دهی می توان
که از کعبه هم ذکر مولا شنید

زمین خشکسالی ترک خورده بود
ولی ناگهان بوی دریا شنید

دل انبیا بر دری می تپید
که از آن صدای شما را شنید

خدا خنده کرد و خدا جلوه کرد
شبی که رضا ذکر بابا شنید

تو هم مادری هستی و می شود
که از قلب تو نام زهرا شنید

فدای نفسهای بابایی ات
فدای تپش های زهراییت

ز تو کوچه ها تا معطر شدند
حسودان این شهر ابتر شدند

به کوری چشمان ناباوران
همه محو روی پیمبر شدند

عسل های کندوی لبهای توست
گر این روزها شهد و شکر شدند

برای تماشای لبخند توست
علی اکبری ها کبوتر شدند

کریمی کرامت،جوادی و جود
چه خوش کُنیه هایت مکرر شدند

شبی که اذان گفت بابا همه
پُر از یاد میلاد اصغر شدند

خدا دید چشم پر احساس تو
از آن ابتدا غرق مادر شدند

کسی را نگاهت معطل نکرد
دو دست مرا هیچ معطل نکرد

تو دریایی و در تماشا رباب
تو در خوابی و غرق لالا رباب

تو تا آمدی آبرو دادی اش
که خندید با تو به زهرا رباب

شبیه حسینی و مات تو اند
همه دور گهواره حتی رباب

تو ذات بزرگی و جایت بلند
تو را داده بر دوش سقا رباب

تبسم کن و خیمه را شاد کن
بیا زنده کن عمه را با رباب

به دستان بابا هواست نبود
که چشمش به راه است آنجا رباب

نگو مادرت را صدا می زدی
به دست پدر دست و پاز میزدی

حسن لطفی