مدرسه علمیه زینبیه کرج (سطح 2)

نقش آفرینی زنان را پس از قیام عاشورا، از دو بعد عمل و گفتار، می‏توان مورد بررسی قرار داد:

الف- نقش عملی زنان پس از قیام عاشورا

بعد از به پایان رسیدن جنگ، زنان در عرصه عمل، نسبت‏به فاجعه‏ای که از سوی دستگاه غاصب

یزید بر امام حسین ( علیه‏السلام) و یارانش وارد شده بود را به شدت محکوم نمودند . و جالب

این که اکثر این زنان، کسانی بودند که شوهرانشان در سپاه کوفه، بر علیه امام به مبارزه پرداخته

بودند که در ذیل به چند نمونه از آن‏ها می‏پردازیم .

- زنی از قبیله بنی بکر

بعد از ظهر عاشورا، زنی از قبیله بنی بکر که همسرش در لشکر عمر بن سعد بود، از وضعیت

اسراء متاثر شده، شمشیر به دست می‏گیرد و به سوی سپاه کوفه هجوم می‏برد و به قوم خود

می‏گوید: «ای آل بکر! دختران رسول خدا را غارت کنند، در حالی که جز خدا پناهگاهی ندارند;

برای خون‏های رسول خدا (صلی ‏الله علیه ‏و آله) قیام کنید .»

همسرش او را از آن کار منع کرد و به اردوگاه باز گرداند .

- ام عبدالله

او همسر «مالک بن نسیر» بود . شوهر او در روز عاشورا با شمشیر بر سر مبارک امام ضربتی

زد و عرقچینی که بر سر امام بود، پاره شد و امام مجروح گردید . پس از جنگ، او عرقچین را به

خانه آورد و به همسرش داد تا آن را بشوید . اما ام عبدالله گفت: «به غارت رفته پسر دختر

پیغمبر (صلی‏ الله علیه ‏و آله) را به خانه آورده ‏ای؟ آن را از پیش من ببر .»

و این زن، بدین گونه اعتراض خویش را به عمل قبیح کوفیان و همسرش اعلام داشت .

- نوار همسر خولی
پس از آن که خولی بن یزید اصبحی سر مبارک امام را برای کسب جایزه به کوفه آورد، ابتدا آن

را به خانه برد . همسرش در نهایت اعتراض، شوهرش را طرد و نسبت‏به او ابراز انزجار نمود .

سپس به حیاط رفت و نزدیک سر مبارک امام تا صبح بیدار نشست . در کتب تاریخی، از مشاهدات

وی در این شب، نسبت‏به حضور فرشتگان برای تکریم و تقدیس سر مبارک امام مطالبی آمده است.

ب- نقش سخنرانی و خطابه‏های زنان پس از قیام

علاوه بر اقداماتی که زنان در عرصه عمل انجام دادند، خطابه‏ها و سخنرانی‏های بانوان هاشمی

را می‏توان مهمترین عامل برای روشنگری مردم و براندازی حکومت‏ یزید دانست; چرا که اگر نبود

این افشاگری‏ها، جامعه خفته آن روز متحول نمی‏گردید و ندای حق‏ طلبی و ستیز علیه ستم، بلند

نمی‏ شد .

همان گونه که گذشت، امام سجاد ( علیه‏السلام) و زینب کبری ( علیهاالسلام) بزرگترین نقش

را در این زمینه ایفا کردند . آن‏ها با اخطارها، هشدارها و بیدار باش‏ها، ضربه سنگینی بر آل امیه

وارد نمودند . اما دیگر زنان هاشمی نیز که در نهایت فصاحت و لاغت‏بودند، نقش مهمی در خنثی‏

سازی تبلیغات مسموم اموی داشتند . زنانی چون ام کلثوم  و فاطمه صغری دختر  امام حسین

( علیه‏السلام) و … .

نکته قابل ذکر این که طبق آمار تاریخی،  زن در روز عاشورا، از سپاه و کاروان امام حسین به

اسارت درآمدند، که از این عده  نفر غیر هاشمی و بقیه، زنان بنی هاشم بودند .

اسارت این بانوان اگر چه اجباری و ناخواسته بود، ولی آن‏ها را در موقعیتی قرار داد که توانستند

پیام خود را به گوش مردم برسانند . آنان هر جا رسیدند، از فرصت‏ها سود جسته، وقایع کربلا را

بازگو کردند .

خطبه‏ های پرنفوذ این بانوان بزرگوار، که مصداق نیکوی امر به معروف و نهی از منکر است، چنان

تاثیری بر اذهان خفته مردم گذاشت که زمینه ساز تحولاتی عظیم و قیام‏هایی چون قیام توابین

و قیام مختار گردید .

علاوه بر آن، این سخنرانی‏ها و روشنگری‏ها، دستاوردهای مهم دیگری نیز داشت که رسوا ساختن

دستگاه حاکم، دادن روح مقاومت و ایستادگی به مردم، ایجاد وحدت و یکدلی در بین مردم جهت

مبارزه و قیام، بیداری افکار و اندیشه‏ها، تهیه عوامل سقوط رژیم، توسعه معارف اسلامی،

ایجاد ارزش‏های اخلاقی جدید و … از جمله این دستاوردهاست.

منابع:

1. فاطمه رجبی، زن در حماسه کربلا، 

2.محمد بن جریر طبری، تاریخ طبری، ج 7، 

3. حاج شیخ عباس قمی، نفس المهموم (ترجمه فارسی)، 

4. سید بن طاوس، لهوف،

امام رضا علیه‌السلام فرمودند: اى پسر شبیب! به ‎راستى محرّم همان ماهى است که

اهل جاهلیت در زمان گذشته ظلم و قتال را به خاطر احترامش در آن حرام مى‏ دانستند؛

امّا این امّت نه حرمت این ماه را نگه داشتند و نه حرمت پیغمبرشان صلّی‌الله‌ علیه ‌و ‌

آله‌ و‌ سلّم را. در این ماه ذریه‌ او را کشتند و زنانش را اسیر کردند و اموالش را غارت کردند

خدا هرگز این گناه آنها را نیامرزد.

… اى پسر شبیب! اگر براى چیزى گریان شدی، براى حسین علیه‌السّلام گریه کن که او

را سر بریدند همان‌گونه که گوسفند را سر می‌برند و هجده کس از خاندانش علیهم‌السّلام

با او کشته شدند که روى زمین مانندى نداشتند؛ آسمان‏هاى هفت‏گانه و زمین‏ها براى کشته‌

شدن او گریستند و چهار هزار فرشته براى یاری‏ اش به زمین آمدند و دیدند که ایشان کشته

شده‌اند.پس بر سر قبرش ژولیده و خاک‌آلود می‌باشند تا قائم علیه‌السّلام قیام کنند و یاری ‏اش

کنند و شعار آن‏ها «یا لثارات الحسین علیه‌السّلام» (ای خونخواهان حسین علیه‌السّلام) است.

اى پسر شبیب! پدرم از پدرش از جدّش علیهم‌السّلام برایم باز گفت که: چون جدّم حسین

علیه‌السّلام کشته شد، آسمان خون و خاک سرخ بارید.

اى پسر شبیب! اگر بر حسین علیه‌السّلام گریه کنى تا اشک‌هایت بر گونه‏ هایت روان شود،

خداوند هر گناهى که کردى از کوچک و بزرگ و کم و زیاد می ‏آمرزد.

… اى پسر شبیب! اگر شاد می‏شوی که خدا را ملاقات کنی در حالی که گناهى نداری،

حسین علیه‌السّلام را زیارت کن.

اى پسر شبیب! اگر شاد می‏شوی که در غرفه‏ هاى ساخته‌شده در بهشت با پیغمبر

و آلش علیهم ‌السّلام ساکن شوى، بر قاتلان حسین علیه‌السّلام لعنت بفرست.

اى پسر شبیب! اگر شاد می‏شوی که ثوابی مانند ثواب کسانی که با حسین علیه‌السّلام

شهید شدند برای تو باشد، هر وقت به یادش افتادى بگو: «یا لَیتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً

عَظِیماً»: «ای کاش با آن‏ها بودم تا به فوز عظیمى مى ‏رسیدم».

… اى ابن شبیب! اگر دوست دارى با ما در درجات عالى بهشت همراه باشى، در اندوه

ما اندوهگین و در خوشحالى ما، خوشحال باش، و بر تو باد به ولایت ما، زیرا اگر کسى

سنگى را دوست داشته باشد، خداوند در روز قیامت او را با آن سنگ محشور خواهد کرد.

«بحارالأنوار ج ۴۴ص ۲۸۵-عیون أخبارالرضا(ع)، ج۱ ص ۲۹۹»

بدون شک یکی از حماسه های جاوید تاریخ بشریت، نهضت عظیم عاشورا است.

حادثه عظیم عاشورا، بعد از گذشت قرنها هنوز الگویی است برای مردم آزادی خواه. چنانکه در

8 سال دفاع مقدس، دلاوران مبارز، با الگو گرفتن از امام حسین (علیه السلام) و یاران با وفایش،

به مبارزه با دشمنان دین و اسلام پرداختند و در نهایت پیروز شدند. «جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ

الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا».[اسراء/81]

یکی از این سوال های مهم که درباره ی این قیام عظیم و بی نظیر تاریخی (عاشورا) مطرح می شود

اینست که: هدف سید الشهدا از این حرکت چیست؟

لازم است علّت قیام را از زبان خود آن حضرت بشنویم: در وصیتی که ابي عبدالله (عليه السلام)

برای برادرشان محمد حنفیه بیان فرمودند، هدف از قيام، اينگونه ذكر شده است: «اِنّي لَم اَخرُج

أَشِراً وَ لا بَطِراً وَلا مُفسِداً ولا ظالِماً؛ من نه برای گردش و تفریح از مدینه بیرون می روم و نه برای

اینکه فسادی در زمین راه بیندازم و ظلمی بکنم. وَ إنّما خَرَجتُ لِطَلَبِ الإصلاحِ في اُمَّةِ جَدي

(صلی الله علیه و اله وسلم)؛ فقط برای اصلاح در امّت جدم خروج می کنم».[1]

امام (علیه السلام) در آخر این خطبه دعا می کنند و خطاب به خداوند می فرمایند: پروردگارا تو

میدانی که هدف ما از این فعالیت ها این است که علوم دین تو و معیار های اسلامی را به مردم

نشان دهیم یعنی نشان دهیم که دین چیست و نشانه های آن کدام است و با چه معیاری

می توان افراد دین دار را از بی دین تشخیص داد.[2]

مراد از اصلاحی که امام حسین (علیه السلام) فرمودند چیست؟

امام (علیه السلام) زمانی که می دیدند مدعی خلافت مشروب خوار است و در حال مستی

نماز می خواند، باید با امر به معروف و نهی از منکر او را از مسیر گناه باز می داشتند؛ زيرا اين

در نهايت به گمراهي امّت و ضايع شدن دين منجرّ مي شد و گفته مي شود كه اگر کسی چنین

شخصی را دید و با گفتار و رفتار خود، روش او را تغییر نداد، یعنی با سخن و عمل کاری نکرد که

به مسیر حق برگردد، حق خداست که او را با همان ستمکار وارد جهنم کند.[3]

بنابراين، تنها گزينه براي حضرت ابي عبدالله (عليه السلام) و ياران ايشان، قيام و مبارزه در قالب

جنگ بود و همچنان كه از سخنان گهربار آن حضرت، برداشت می شود؛ اگر امر به معروف و نهی

از منکر لفظی (كلامي) موثر بود دیگر سراغ امر به معروفی نمی رفتند که باعث ريخته شدن خون

خود، فرزندان و يارانش شده و اسارت ناموس آن بزرگواران را در پي داشته باشد.

پـــــــی نوشـــــــت:

(1). بحار الانوار، ج44، ص329، باب37، روایت2.
(2). همان.
(3). برای مطالعه بیشتر رجوع شود به «آذرخشی دیگر از آسمان کربلا».

کوه صفا کنار صفای شما کم است
ذبح منا به پای منای شما کم است

من از تو پادشاهی عالم نخواستم
این چیزها برای گدای شما کم است

آماده ام که دعبل دربارتان شوم
بر شانه ام هنوز عبای شما کم است

در ثبت اسم نوکریم گیر کرده ام
وقتی که مهر کرب و بلای شما کم است

دیگر نمی شود نفس راحتی کشید
این جا چقدر حال و هوای شما کم است

ماها کجا و دست علمدارتان کجا
سرها به خیر مقدم پای شما کم است

زخم شما که خوب نشد خاک بر سرم
این گریه ها چقدر برای شما کم است

در قتلگاه لحظه ی تقطیع جسمتان
معلوم شد که چند هجای شما کم است

شعر از حسین رستمی

به گزارش خبرنگار حوزه: درمدرسه علمیه زینبیه دوره مقدماتی  مترجمی زبان قران کریم برگزار شد.

معاونت فرهنگی مدرسه علمیه زینبیه گفت: این دوره از کلاسها توسط سرکار خانم شوقیان ،

طلبه سال دوم  اداره می شود.

وی افزود: ابتدا دوره مقدماتی مترجمی قران برگزار می شود و در پایان دوره با  برگزاری آزمون

افراد  پذیرفته شده به مرحله بعد یعنی دوره متوسط راه پیدا  می کنند.

لازم به ذکر است در پایان دوره به افراد پذیرفته شده مدرک معتبر ارائه خواهد شد.

هر کسی که در جوانی قرآن را بخواند به طوری که با گوشت و خون او مخلوط شود خداوند او را

با سفرای گرامی و ابرار خود قرار می دهد و قرآن روز قیامت از او حمایت و جانب داری می کند

و در درگاه الهی عرض می کند خداوندا هر صاحب کرداری به اجر عمل خود رسیده است مگر آن

کس که به گفتار من عمل نمود خداوندا اعطایای خود را به او برسان. خداوند دو حله از حله های

بهشت به او می پوشاند و تاج کرامت بر سر او می نهد آن گاه به قرآن خطاب می فرماید و می گوید

فزونتر از این مایل بودم سپس خداوند مقام امن را در دست راست و مقام خلد را در دست چپ او

می نهد و وارد بهشت می گردد به او گفته می شود یک آیه از آیات قرآن را تلاوت کن و یک درجه

بالاتر برو آنگاه به قرآن خطاب می شود آیا عطایای خود را به او دادیم و تو را راضی نمودیم؟

قرآن می گوید: آری خداوندا. بنابراین قرآن از خداوند در خواست می کند و در درگاه الهی

شفاعت می کند.(الکافی، ج ۲، ص ۶۰۱)

راجع به شفاعت قرآن روایت فراوانی در کتاب سنی و شیعه نقل شده است: از پیامبر اسلام نقل شده:

قرآن شفاعت کننده ای است که شفاعت او پذیرفته می شود و شکایت کننده ای است که خصومت او

تصدیق می شود. از پیامبر اسلام نقل شده: قرآن را بیاموزید زیرا قرآن برای اصحاب خود روز

قیامت شفاعت خواهد نمود.از پیامبر اسلام نقل شده:

روزه و قرآن برای کسی که روزه گرفته است و در شبها قرآن تلاوت کرده استشفاعت می کنند

روزه می گوید پروردگارا این شخص را از خوردن غذا و انجام شهوات در روز مانع شدم

پس شفاعت مرا درباره او بپذیر.

قرآن می گوید من این شخص را از خواب شب باز داشتم پس شفاعت مرا درباره او بپذیر.

پس شفاعت هر دو درباره او پذیرفته می شود.

از حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده:سوره تبارک که سی آیه است برای

شخصی که آن را خوانده است شفاعت می کند تا او آمرزیده شود.

از حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده: شفاعت کنندگان پنج تایند:

۱ - قرآن ۲ - خویشاوندان ۳ - امانت ۴ - رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم

۵- اهل بیت علیه السلام

امیرمومنان امام علی علیه السلام می فرمایند:

بدانید که قرآن شفاعت کننده است و شفاعت او پذیرفته می شود و گوینده است و گفتارش

تصدیق می گردد و هر کس قرآن برای وی روز قیامت شفاعت کند شفاعت قرآن در باره

او پذیرفته می شود. (تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۲)