مدرسه علمیه زینبیه کرج (سطح 2)

ادب

اخلاق، یكی از عناصر مهم شخصیت انسان است، و كاشف كیفیت ذات، و درون اوست.

امام رضا علیه‌السلام به اخلاق عالی و ممتاز، آراسته بودند، و بدین سبب دوستی عام و خاص را، به خود جلب كردند، همچنین انسانیت آن

حضرت، یگانه و بی‌مانند بود،و در حقیقت تجلی روح نبوت، و مصداق رسالتی بود كه خود آن حضرت، یكی از نگهبانان و امانت‌داران و

وارثان اسرار آن به شمار می‌رفت. از ابراهیم بن عباس صولی نقل شده، كه گفته است:

من ابوالحسن الرضا علیه السلام را هرگز ندیدم در سخن گفتن، با كسی درشتی كنند.من ابوالحسن الرضا علیه السلام را هرگز ندیدم سخن

كسی را پیش از فراغ از آن، قطع كند. هرگز درخواست كسی را ،كه قادر به انجام دادن آن بود، رد نفرمودند. هرگز پاهای خود را، جلو

همنشین، دراز نمی‌كردند. هرگز در برابر همنشین تكیه نمی‌كردند. هرگز او را ندیدم،كه غلامان و بردگان خود را بد گویند. هرگز او را

ندیدم، كه آب دهان بیندازند. هرگز او را ندیدم، كه قهقهه بزند، بلكه خنده‌اش تبسم بود. تا آنجاكه می‌گوید: هر كه بگوید در فضلیت، كسی

را مانند او دیده، از او باور نكنید.

زهدامام علی بن موسی الرضا علیه السلام جامع تمام فضائل بودند، به طوری كه تمام صفات عالی در ایشان جمع شده بود. خصایص شریف

امام رضا علیه السلام قسمتی از صفات جدش، بزرگترین پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بود كه از میان پیامبران ممتاز بودند.

ایشان درباره زهد به نقل از پدرانشان می‌فرمودند زاهد آن است كه حلال دنیا را از ترس حساب و كتاب و حرام دنیا را از ترس عقاب ترك می‌كند.

صبر و مقاومت

یكی از اصول مشترك در زندگانی امامان كه همواره در زندگی آنها مشاهده گردیده صبر و مقاومت است. این بزرگواران الگوی بزرگ صبر

و قهرمان مقاومت بودند.در بررسی زندگی امام رضا علیه السلام می‌بینیم كه ایشان نیز همچون دیگر امامان نمونه كامل این صفت اخلاقی بودند.

شاید بتوان از موقعیت‌های دشواری كه ایشان با آن رو به رو شدند زمانی كه مأمون این بزرگوار را به خراسان دعوت كرد نام برد.

ایشان برای وداع خانه خدا به مكه رفتند لحظه جدایی آن حضرت از فرزندش ابی جعفر محمد بن علی جواد (علیه السلام) بود كه ایشان با دلی

استوار و مطمئن به قضا و قدر الهی این مصیبت را تحمل كردند شكیبایی و بردباری آن حضرت در دوره خلافت مامون در برابر سیاست‌ها

مرموز و پشت پرده او به ویژه جریان ولایتعهدی درجه صبر و تحمل آن حضرت را برای ما آشكار می‌كند.

سخاوت

از اصول اخلاقی كه در زندگی همه‌ی امامان فراوان دیده شده است جود و سخاوت است. سخاوت در مقابل بخل قرار دارد،  یعنی انسان از

امكانات مادی و معنوی كه در اختیارش وجود دارد فقط خودش استفاده نكند بلكه با بخشش به دیگران قسمتی از مشكلات آنها را حل كند و

دیگران را از نعمت‌هایی كه خداوند به او داده،چه نعمت مادی و چه نعمت‌های معنوی مانند علم برخوردار كند.

سخاوت از «سخاء» گرفته شده است و «سخا النار و یسخوها»، یعنی این كه اگر خاكستر آتش را از آتش پاك كنیم، بهتر می‌سوزد و

روشنایی‌اش بیشتر می‌شود،‌ بنابراین تعریف سخاوت كه از همین ریشه است موجب روشنایی و گرم كردن كانون خانواده‌های بینوایان

می‌شود شاید بهترین تعریف درباره سخاوت بیان امام رضا علیه السلام باشد كه فرمودند:

«السخی یاكل من طعام الناس لیاكلوا من طعامه و البخیل لایاكل من طعام الناس لئلا یاكلوا من طعامه»؛

انسان سخاوتمند از غذای دیگران می‌خورد تا از غذای او بخورند، ولی انسان بخیل از غذای دیگران نمی‌خورد تا از غذای او نخورند.»

منابع:

1.المکتبه الاسلامیه.محمدباقر مجلسی ص90-91

2.عیون اخبار الرضا.ابن بابویه.صدوق.ج1.ص628

3.عیون اخبار الرضا.ابن بابویه.صدوق.ج2.ص529

4.اصول اخلاقی  امامان.محمد مهدی اشتهاردی.ص53