به گزارش معاونت فرهنگی مدرسه علمیه و موسسه آموزش عالی حوزوی زینبیه نشست بصیرتی با موضوع نقش انتخاب اصلح در نظام مردم سالاری دینی و با حضور استاد ارجمند حجه الاسلام و المسلمین حمیدرضا مهدوی ارفع موسس نهضت جهانی نهج البلاغه خوانی در تاریخ 5 اسفندماه 1399 و در آستانه میلاد مولی الموحدین امیرالمومنین علی علیه السلام به‌صورت مجازی و در سامانه سیما برگزار گردید.

حجه الاسلام و المسلمین مهدوی ارفع بعد از تبریک میلاد با سعادت امیرالمومنین و ایام ماه رجب فرمودند:

امیرالمومنین در نظام اندیشه سیاسی اجتماعی خود بر این باورند که امور رعیت و مردم و جامعه اصلاح نمی شود مگر اینکه کارگزاران جامعه صالح باشند. حضرت در خطبه ۲۱۶ نهج البلاغه این‌گونه می‌فرمایند: فلیس تصلح رعیه الا بصلاح الولاه این‌گونه نیست که امور رعیت اصلاح بشود مگر با صالح بودن والیان و کارگزاران. البته در ادامه تکمیل می فرمایند که ولاتصلح الولاه الا بالاستقامه الرعیه کارگزاران حتی اگر اصلح هم باشند نمی‌توانند اصلاحات واقعی در جامعه ایجاد کنند، مگر این‌که رعیت و امت در گفتمان آن حاکمان صالح و اصلح، استقامت داشته باشند.

ایشان فرمودند: شرط اصلی و اساسی و بی‌جایگزین اصلاح جامعه، کارگزاران اصلح هستند. کارگزارانی که خودشان صلاحیت های درجه یک دارند و نسبت به ارزش ها و مبانی و… اهتمام عملی دارند. چرا کارگزار اصلح جامعه را به سمت تعالی و تحقق آرمان های الهی می‌برد. دلیلش هم اینست که مردم همان آیین و روشی را در زندگی انتخاب می کنند که ملوک و کارگزارانشان انتخاب می کنند. (الناس علی دین ملوکهم).

موسس نهضت جهانی نهج البلاغه خوانی فرمودند:

نقش این ارتباط و تاثیر و تاثر بطور خیلی خلاصه اینچنین است که:

وقتی تفکری و اندیشه و فرهنگی حکومت و قدرت را به دست می‌گیرد، طبیعی است که در صدد اینست که اندیشه و مرام و گفتمان خود و ارزش های مورد قبول خود را در جامعه تثبیت کند. مثلا وقتی حکومت سکولار بر جامعه حاکم شود قطعا تلاش می کند که ارزش های سکولاریته را در جامعه محقق کند.

بنابراین اگر قرار باشد که جامعه به سمت صلاح حقیقی برود پس اول باید به این اصل ملتزم شد که باید قدرت دست صالحان باشد. الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلوه و اتوا الزکاه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر

قرآن کریم می فرماید صالحان کسانی هستند که وقتی قدرت را در زمین به آنها بدهیم نماز حقیقی اقامه می‌شود. زکات حقیقی ادا می شود. امر به معروف و نهی از منکر اقامه خواهد شد.

امیرالمومنین علی علیه السلام در خطبه شقشقیه که رنج نامه مولا علی علیه السلام است سه خلیفه قبل از خود را نقد می کنند و این نقد تماما مبتنی بر عدم صلاحیت آنها در رهبری جامعه است.

درباره خلیفه اول می فرماید با اینکه می‌دانست دریای علم از کوهسار من جاری می شود و به بشریت می‌رسد و می‌دانست که علم مدیریت جامعه را ندارد؛ با این حال این مسند را غصب کرد و پیراهن خلافت را بر تن کرد در حالی که خودش هم بارها و بارها روی منبر گفت من را حلال کنید من شایسته این مقام نبودم.

درباره خلیفه دوم می‌فرماید رهبر جامعه باید انسانی باشد که نه افراط داشته باشد و نه تفریط بلکه باید همه چیز را در جای خود به کار ببرد؛ حضرت در خطبه سوم می فرماید زمامدار مانند کسی است که بر شتری سرکش سوار است اگر افسار آن را محکم بکشد پرده بینی حیوان پاره می شود و اگر آزادش بگذارد در پرتگاه سقوط می‌ کند. سپس می‌فرماید مردم در دوران خلیفه دوم دچار رنج و گرفتاری مهمی شده بودند. دومی سعه صدر و اعتدال منطقی را نداشت. سومی هم دنبال شکم بارگی و رانت خواری و فساد مالی و امثال این بود.

لذا امیرالمومنین علی علیه السلام حتی در قالب نقد خلفای گذشته این حقیقت را به ما القا می‌فرمایند که حاکم باید اصلح باشد از نظر علمی از نظر مدیریتی و از نظر تقوایی.

چون هر کدام از اینها نباشد حتما حکومت به انحراف کشیده می شود. اگر دانش کافی و صحیح نداشته باشد با جهل نمی‌تواند حکومت‌داری کند. اگر تقوا نداشته باشد رانت خواری و فساد و امثال آن کشور را برمی دارد. اگر سعه صدر نداشته باشد با خشونت با مردم رفتار می‌کند و مردم به نفاق و چاپلوسی و در نهایت به تراکم اعتراض ها و فروپاشی نظام فکر می‌کنند.

استاد نهج البلاغه در ادامه فرمودند: در انتخابات چند نکته مهم باید یادآوری شود.

اولین نکتهاینکه انتخاب اصلح تکلیف است نه حق. هنوز در جامعه ما خیلی ها خیال می کنند که شرکت در انتخابات و انتخاب اصلح یک حق است که اگر دوست داشتند از آن بهره ببرند و اگر دوست نداشتند از آن استفاده نکنند. در حالیکه اینطور نیست انتخاب اصلح به خاطر نقش مستقیم فوق العاده ای که در صلاحیت و عدم صلاحیت جامعه دارد تکلیف ماست.

به عبارت دیگر انتخاب از دو جهت قابل بررسی است از این جهت که حق من است اگر حکومتی مانع حق من باشد و مردم سالاری را نپذیرد ظلم کرده است و از این جهت تکلیف من است که اگر من این حق خود را درست ادا نکنم یا اساسا شرکت نکنم من به کل جامعه ظلم کرده ام. پس شرکت در انتخابات و انتخاب اصلح هم حق است و هم تکلیف.

نکته دوم اینست که ما برای همه رفتارهای خود باید برای قیامت حجت شرعی داشته باشیم. چطور ممکن است برای انتخاب اصلح که می‌تواند تمام جامعه را تحت تاثیر قرار بدهد حجت شرعی نداشته باشیم؟ بلکه همگان مکلف ایم و درباره‌ی انتخاب های خورد مورد سوال واقع خواهیم شد.

اولین مسئله در باره داشتن حجت مسئله‌ی اصلح است. متاسفانه امروز فضایی مثل همه انتخاب ها در حال شکل گیری است که معتقد است بجای اینکه به اصلح نامقبول رای بدهیم باید به صالح مقبول رای بدهیم درحالیکه ما حجت شرعی برای عدول از اصلح به صالح نداریم. و حجت شرعی فقط در انتخاب اصلح است.

ایشان در بیان نکته سوم فرمودند:

نکته سوم شناخت فرد اصلح است. اگر انتخاب اصلح تکلیف ماست مقدمه اش هم که شناخت است بر ما لازم و واجب است. نمی توانیم به چیزی ملتزم باشیم و به لوازم آن ملتزم نباشیم. پس ماجرای حجت شرعی به انتخاب اصلح هم سرایت می کند و نمی‌توانیم بگوییم چون نمی‌شناختیم اشتباه رای دادیم. چون تکلیف داشتیم که بشناسیم. اینهمه ابزار و امکانات و فرصت برای شناخت وجود دارد. به عبارت دیگر: انتخاب اصلح پشت سر خود لوازمی دارد که اولی اش شناخت است.

به شناخت که رسیدیم باید ببینیم معیارهای این شناخت چیست؟ بنابراین مقدمه شناخت دستگاه ارزیابی است. با چه نگاهی این فرد را اصلح ارزیابی می کنید؟

مثلا شخصی قابلیت های مدیریتی خوبی دارد اما آیا مبانی گفتمانی‌اش هم صحیح است؟ بنابراین دستگاهی که منجر بشود به شناخت هم بسیار مهم است و حجت و تکلیف بعدی ماست.

بنابراین ما باید از اینجا شروع کنیم و حداقل ما اهل علم باید ابتدا دستگاهی که مجموعه‌ای از شاخص‌ها را ارائه داده و به این شاخص ها به ترتیب اولویت ضریب می دهد، بشناسیم.

ایشان در ادامه افزودند: اگر کسی اولین شاخص را داشت لازم است به سراغ دومین شاخص برویم. داشتن شناخت عمیق و صحیح انقلاب از اصلی ترین شاخص‌های انتخاب فرد اصلح است. کسی باید رئیس جمهور بشود که گفتمان انقلاب را کامل فهمیده باشد و ولایت مدار باشد.

ایشان در ادامه بیان شاخص های فرد اصلح فرمودند:

بعد از آن باید شخصیت فردی آن فرد مورد بررسی قرار بگیرد که از روی سوابق می توان به آن پی برد. میزان پاک دستی و امانتداری، ساده زیستی و درک محرومین و مراقبت در مسئولیت های باید مورد ارزیابی قرار بگیرد. نکته سوم توانمندی فرد است. داشتن قدرت تیم سازی و سازماندهی و توانایی مدیریت و تدبیر امور.

ایشان در انتها با معرفی نهضت نهج البلاغه خوانی به نشر گفتمان اسلام ناب به وسیله نشر معارف نهج البلاغه تاکید نمودند و فرمودند نباید فرصت ها را از دست بدهیم بلکه تلاش نماییم که گفتمان اسلام ناب و انقلاب را ترویج نماییم چراکه اگر ما فرصت ها را از دست بدهیم جریانات بیمار افکار مردم را به دست می گیرند.