معاونت پژوهش مدرسه و موسسه آموزش عالی حوزوی زینبیه از برگزاری میز گرد علمی –پژوهشی با عنوان تحلیل و ارزیابی راه‌کارهای علم دینی از منظر استاد مصباح یزدی در تاریخ 98/11/19 با حضور سرکار خانم دکتر عبدلی، خبر داد.

استاد عبدلی به عنوان مقدمه فرمودند: تولید علوم انسانی یکی از مهمترین مولفه های نرم افزاری تمدن علوم اسلامی است . در ضرورت بحث علم دینی همین بس که علوم انسانی که در دانشگاه تدریس می گردد، غالباً بومی نبوده و بعضاً مبانی غیرتوحیدی در آن‌ها اشراب شده است.

ایشان در ادامه افزودند : در بحث علوم دینی ، ابتدا درباره‌ی امکان و ضرورت آن بحث می ‌شود. و اندیشمندانی که به امکان و ضرورت آن معتقد شده‌اند خود به دو دسته تقسیم می شوند :1- کسانیکه رویکرد تاسیسی(تولیدی ) دارند 2- کسانیکه رویکرد تهذیبی (پالایش) دارند. در رویکرد تهذیبی یا پالایشی به اسلامی سازی علوم غربی اکتفا می شود که نگاهی حداقلی به علم دینی است. اما کسانیکه رویکرد تاسیسی دارند معتقدند باید علم دینی از مبنا با اصول و روش های اسلامی پایه ریزی و تأسیس شود.

اندیشمندان با رویکرد تاسیسی، نیز خود به سه گروه تقسیم می شوند :1- با رویکرد فلسفی 2- بارویکرد اجتهادی محض 3- با رویکرد فلسفی اجتهادی

شهید مطهری و آیت الله جوادی آملی و استاد مصباح یزدی، رویکرد فلسفی اجتهادی دارند، که در آن از منابع دین یعنی قرآن و سنت توسط اجتهاد، علم دینی استخراج می‌گردد و در کنار آن به مبانی عقلی و فلسفی هم توجه می‌شود.

مهمترین آثار استاد مصباح در این زمینه کتاب «رابطه علم و دین» می باشد. که در این کتاب 9 تعریف درباره علم و 7 تعریف درباره دین آورده‌اند. استاد در این کتاب درباره قلمرو علم و دین می فرمایند: همه رفتارهای اختیاری انسان در سعادت و شقاوت او تاثیر گذار است.

ایشان معتقد است، که نمی توان گزاره های توصیفی را در تولید علم دینی استفاده کرد و صرفاً باید از گزاره های توصیه ای برای علوم دینی استفاده نمود.

استاد مصباح در تولید علم دینی به سه راهکار معتقد است 1- در علوم دینی باید به مبنا توجه نمود 2- توجه به نظام ارزشی که همان گزاره های توصیه‌ای می باشد و3- سپس از طریق اجتهاد است که می توان تولید علم دینی داشت.

نقدی که به نظرات استاد می توان وارد ساخت عبارت از: در بحث معرفت شناسی، استاد مصباح قائل به صدق تطابقی است در حالی که در بحث از علم دینی، رئالیسیم خام به تنهایی کفایت نمی کند . نقد دیگر این است که استاد مصباح از لحاظ قلمرو، یک قلمرو حداقلی را ترسیم نموده است، زیرا ایشان قائل است که فقط گزاره های ارزشی در علم دینی نقش دارد و نقد دیگر این که استاد به لحاظ روش شناسی چگونگی روش شناسی فقاهتی را تبیین نکرده اند.

در آخر خانم دکتر عبدلی منابعی را برای مطالعه‌ی بیشتر در این زمینه به علاقه مندان معرفی کردند.