معاونت پژوهش مدرسه و موسسه آموزش عالی حوزوی زینبیه از برگزاری چهارمین کارگاه «مدرسه تابستانی شبهه پژوهی» با عنوان« چالش ها در اصالت و مولفه های تشیع » مورخ 14/05/1400 خبر داد.

ایشان بیان کرد: این کارگاه با حضور حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر جبرئیلی (مدیر مرکز شیعه‌شناسی استان البرز) به صورت مجازی در فضای اسکای روم برگزار شد.

دکتر جبرئیلی در مقدمه سخنان خود به معرفی چندین کتاب در باب اصالت تشیع پرداختند: از جمله کتاب «نشأة التشیع و الشیعه» تالیف شهید محمد باقر صدر و کتاب «تاریخ تشیع در ایران» تألیف رسول جعفریان که از پیدایش تشیع تا زمان دولت صفوی و همچنین مستنداتی در باب خاستگاه تشیع و انواع شیعه در این کتاب بیان شده است و کتاب دیگر «دانشنامه جهان اسلام» که حدود 300 صفحه از این دانشنامه اطلاعات مورد نیاز لازم یک شیعه‌پژوه را بیان کرده است. استاد در ادامه کتاب مقام معظم رهبری (زیده عزه) که قبل از انقلاب در سال 52 بر اساس دغدغه مندی خود مطالعه و تحقیقاتی در عصر حضور و حیات ائمه علیهم السلام انجام داده است را بیان کردند، از حمله کتاب: انسان 250 ساله، همرزمان حسین علیه السلام، دو امام مجاهد، که این کتاب ها، با زندگانی ائمه علیهم السلام آشنا می کند و تحلیل های بسیار جامعی که ترکیبی از تاریخ و روایت هست را بیان نموده اند.

ایشان اذعان کردند: بحث اصالت، پیدایش و خاستگاه تشیع به این معنا است که شیعه از چه زمانی بوجود آمد؟ مولود کجاست؟ ظهور و بروزش از کجاست؟

استاد جبرئیلی گفتند: در باب اینکه خاستگاه تشیع از کجاست سه دیدگاه عمده جود دارد: نظر اول: تشیع برخاسته از فرهنگ و مولود طبیعی اسلام است و محل اصلی آن مدینه است و نظریه صحیح نیز همین می باشد. نظر دوم: تشیع زایده تحولات و حوادث فکری و سیاسی مسلمانان است و نظر سوم: تشیع نه مولود طبیعی اسلام است و نه زایده حوادث، بلکه محصول کار فرهنگی است، که این نظریه خود به سه قسم قابل تبدیل است: 1-روابط اجتماعی و تعامل سیاسی با ایرانیان؛ 2. یهودیان و 3. مسیحیان. نظریه سوم یک نظر انحرافی است که در بین مخالفان امروزه مطرح می‌شود.

آقای جبرئیلی در ادامه بیان نمودند: ظهور و بروز تشیع از جریان سقیفه می باشد و اصالت تشیع از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می باشد و تشیع در واقع ادامه اسلام است. در زمان امام علی علیه السلام تشیّع هیچ گونه تشکلی نداشت و اولین تشکل بعد از صلح امام حسن مجتبی علیه السلام شکل گرفت و در زمان امام صادق علیه السلام به طور رسمی شکل جامعی به خود گرفت.

در ادامه مولفه های تشیع را بیان کردند و گفتند: ارکان اصلی تشیع عبارتند از نصب ، عصمت و علم ویژه و از آموزه های شیعه: تشیع به عنوان یک مذهب می باشد و در حال حاضر در جهان اسلام سه مکتب وجود دارد 1. مکتب خلفا ؛ 2. مکتب اهل بیت و 3. اباضیه که در عمان زندگی می کنند که عقاید خاص خود را دارند. ما پیروان مکتب اهل بیت علیهم السلام هستیم و از آموزه های تشیع که می توان نام ببریم از جمله در حوزه کلام، بحث رجعت، بداء و تقیّه می باشد. در حوزه اصول فقه برخی از آموزه ها سلبی است بدین معنا که بعضی از آموزه‌های اهل سنت را سلب می کنیم.

دکتر جبرئیلی بیان کردند: برخی از مخالفان تشیع می گویند شیعیان در مذهب خود صب دارند در حالی که این طور نیست، بین لعن و صب تفاوت وجود دارد: صب جایز نیست اما لعن جایز است و در روایات و ادعیه به آن اشاره شده است از جمله تفات آن این است که: لعن یعنی شخص از رحمت الهی به دور شود و صب به معنای ناسزا گفتن است که در روایات اهل بیت علیهم السلام به ما اجازه صب داده نشده است. یکی دیگر از آموزه های مهم تشیع تقیّه می باشد و مقام معظم رهبری در کتاب های خود به این مسئله به خوبی پرداخته است. استاد اشاره داشتند که تقیه یک عمل فردی نیست بلکه یک عمل اعتقادی و سیاسی است که به معنای سپر می باشد یعنی کاری را انجام دهد و ترک نکند. نگاه به تقیه باید یک نگاه درست باشد. ائمه علیهم السلام برای تحقق تقیه چندین کار انجام می دادند از جمله: 1. از افراد جاسوس بهره می بردند؛ 2. یار مخفی داشتند؛ 3. پاسخ های متفاوت و 4. نامه نگاری می کردند.

استاد در خاتمه بیان کردند: ما دو منبع داریم یکی قرآن و دیگری هم سنت پیامبر (ص) و آموزه های تخصصی شیعه ریشه در قرآن دارد زیرا ائمه در بحث رجعت، بداء و تقیه به قرآن رجوع می کردند. در پایان جلسه به سوالات اساتید و طلاب پاسخ داده شد.