مدرسه علمیه زینبیه کرج (سطح 2)

معاونت پژوهش مدرس و موسسه اموزش عالی حوزوی زینبیه از برگزاری نشست علمی با عنوان «مانع زدایی از نهضت تولید علم با محوریت راه کارهای بنیادی در نوآوری فعالیت های پژوهشی در حوزه خواهران» با حضور سرکار خانم ابوالقاسمی بصورت مجازی در اسکای روم خبر داد.
 
 

خانم ابوالقاسمی بحث خود را از اهمیت تحقیق و پژوهش شروع کردند و گفتند :  تحقیق در حوزه های علمیه نیاز است زیرا مقام معظم رهبری فرموده : ضامن تولید دو چیز است : 1مانع زدایی 2 پشتیبانی . برای شناخت موانع  گام اساسی، مانع زدایی است و چون انسان دارای حس کنجکاوی می باشد و حس کنجکاوی امری فطری است و همین حس باعث رشد و بالندگی می گردد زیرا حقایق پنهان در جهان هستی به واسطه همین حس آشکار می گردند و آن چه به عنوان پیشرفت در تمام زمینه ها ی علمی است همه به خاطر همین حس کنجکاوی می باشد و آن چیزی که حیات علم را تضمین می کند تحقیق و پژوهش است و در سایه تحقیق است که علوم مختلف رشد و توسعه پیدا می کنند به طوری که با  تحقیق زمینه رشد و توسعه پایدار هر جامعه فراهم می گردد.  وظیفه تحقیق در تمام دنیا به عهده مراکز علمی می باشد و در حال حاضر  در تمام نقاط دنیا با گسترش علم و تکنولوژوی روبرو هستیم و این پیشرفت تک بعدی نیست بلکه در تمام ابعاد فرهنگی ،د اقتصادی ، سیاسی … مطرح است از سوی دیگر در سند بیست ساله ایران مقام معظم رهبری وظایفی را  برای مراکز آموزش عالی اعم از حوزه و دانشگاه که مراکز توسعه علمی هستند برشمردند  از جمله : توسعه پایدار به عهده آن هاست ، توسعه همه جانبه در تمام ابعاد ساسی ، فرهنگی ، احتماعی .. ، و این مراکز باید پاسخ گو و کار آمد باشند تا نهضت تولید علم به صورت فعال باشد . همچنین رسالت و نقش آفرینی این مراکز در سه حیطه می باشد: 1 نیروی انسانی مورد نیاز را تربیت گنند 2 ارتقا و ترویح دانش به گونه ای که دانش را از سطح آموزش به پژوهش و تولید علم برسانند 3 گسترش پژوهش زیرا با پژوهش زمینه رشد و بالندگی کشور فراهم می گردد .

در ادامه ایشان اذعان کردند : نهضت تولید علم یک فرآیند خاصی است که نظام آموزش و پژوهشی را در مجامع علمی به گونه ای عالمانه تغییر می دهد و سیر مثبت و صعودی دارد و این سیر ما را از مصرف کنندگی به تولید علم می رساند . تولیدات علمی کشور ما  نسبت به کشورهای پیشرفته بسیار پایین است  اما در حال حاضر پیشرفت های قابل توجه ای صورت گرفته است . ما برای آسیب شناسی تولید علم در کشور خودمان حتما باید تفاوت ها و مشکلات را مطرح کنیم ، اهداف را مشخص کنیم و این شکاف هایی را موجود است بررسی کنیم تا راه کارها مشخص شوند . حوزه های علمیه بزرگترین مراکزی هستند که متولی آموزش علوم دینی هستند بلاخص تولید علوم دینی شیعی  و از طرف دیگر حوزه های علمیه با نهادهای سیاست ، فرهنگ ، اقتصاد در ارتباط است پس حوزه ها باید بررسی کنند چه عواملی باعث می گردد ما به رشد علمی برسیم و چه عواملی باعث مانع می شود . یعنی باید آسیب شناسی صورت پذیرد و راه کارها بیان شود زیرا تا زمانی آسیب شناساایی نشود عملا هیچ اقدامی صورت نمی گیرد و همچنین عدم توجه به آسیب باعث نهادینه شدن آن می گردد که بزرگترین مانع رشد و بالندگی است . با توجه به اینکه در کشور ایران حوزه های علمیه  باید پاسخ گوی نیازها باشند اما این مراکز بدین گونه عمل نمی کنند دلسوزان آگاه دغدغه مند هستند اما هیچ کار همه جانبه ای انجام نشده است و تمامی کارهای صورت گرفته در  حد نظریه پردازی باقی مانده است و چون به صورت بنیادی کار نشده است هیچ نتیحه عملی هم دیده نمی شود.

خانم ابوالقاسمی تاکید کردند : موانعی که در نهضت تولید هست به هفت دسته تقسیم می شود : 1 مانع فرهنگی  : ما در کشور ایران با فقدان فرهنگ پژوهش روبرو هستیم زیرا ما را دچار سختی می کند در حالی که با توجه به گسترش علم کار بسیار سهل گردیده است . در حوزه های علمیه مانع فرهنگی سلطه سنت گذشتگان هست که چهار چوبی که متکلمان بزرگ ما را محکوم می کنند که در این سلطه حرکت کنیم ، و در مانع فرهنگی درگیر کارهای بیهوده شدن و عدم مدیریت زمان است و چون فرهنگ تقلید بر ما حاکم است هیچ پیشرفتی نخواهیم نداشت .2 موانع سازمانی : به شدت در سازمان ها در مورد تحقیقات تمرکز گرایی هست ، موانع اداری و مالی ، همچنین تحقیقاتی که انجام شده عملا کارایی ندارد و چون کاربست صحیح تحقیقاتی اتفاق نیفتاده  ، تصمیم سازان شجاعت تغییر را ندارند و هیچ سیاست گذاری صحیحی برای اینکه از کار تکراری حلوگیری شود وجود ندارد 3 موانع علمی : میزان آشنایی طلاب با متدهای تحقیق بسیار کم است و اصلا روش شناسی تحقیق را بلد نیستند و در حوزه ها به علوم دیگر اهمیت داده نمی شود و چون در حوزه ها فقه محوری است تمام ابعاد دیگر را تحت پوشش خود قرار داده است در حالی که باید متناسب سازی صورت بگیرد .4 موانع فردی : گاها طلاب خواهرفرصت کافی برای پژوهش ندارند به خاطر جایگاه مادری ، همسری .. و چون آشنایی کمی با تحقیق و پژوهش دارند و فقدان انگیزه مادی و معنوی باعث می گردد فرد گرایی حاکم شود و چون از تخصص دیگران اطلاعی نداریم باعث می گردد فضای نا امنی و عئم اعتماد ایجاد گردد 5 موانع ساختار تحقیقاتی: چون در حوزه های علمیه به تحقیقات بنیادی توجه نمی شود موازی کاری بسیار دیده می شود در حالی که دانستن و پژوهش کردن حق انسان است . 6موانع اقتصادی تامین هزینه دشوار است .منابع مالی ، مادی ، علمی ، منابع انسانی دسترسی نداریم وضغیت نابسمانی در بین بخش های مختلف کشور وجود دارد زیرا در کشور های پیشرفته مبالغ بسیاری را هزینه پزوهش می کنند در حالی که در ایران چهل و پنج صدم درصد تولید ناخالص ملی فقط به پژوهش و تحقیق صورت می پذیرد که عملا باعث دلسردی می گردد . 7موانع اجتماعی:پژوهشگر حایگاه خاصی ندارد و در حال حاضر به پژوهشگران معاصر توجه خاصی نمی شود و از انان تقدیر به عمل نمی آید که همین باعث بی انگیزگی می گردد.

و در خاتمه ایشان به بیان راهکارها پرداختند و گفتند : اولین راهکار این است که آموزش پژوهشگر داشته باشیم به گونه ای که بتواند پژوهش را آموزش دهد . راهکار بعدی حمایت از حلقه های تحقیاتی و حلقه های تشکلاتی که امکان چاپ آثر آنان فراهم شود .خلاقیت و کار آفرینی و نو آوری علمی در حوزه و دانشگاه انجام شود که باعث  تقویت روحیه اخلاق حستحو گری شود . راه کار بعدی اصلاح سیاست های آموزشی و پژوهشی است . متولیان آگاه و مستقل روی کار بیایند که توجه بهجایگاه علم و دانش داشته باشند که تداراکاتی بیندیشند که تحقیقات را هدفمند کنند و چالش های پیش رو را کم کنند تا پژوهشگرانی که صلاحیت کافی دارند زمینه رشد و بالندگی کشور را فراهم کنند .